در بندر تاریخی لافت و در جوار قلعه نادری حلقه های چاه آب فراوانی (حدود ۶۰ حلقه) به چشم می خورد که مردم سخت کوش این منطقه با زحمت فراوان در دل سنگ های شیستی کفه انتهای محوطه حفر کردن. تل مشرف بر این چاه ها با سطح سنگی مرجانی آب باران رو به گودال محل چاه ها هدایت می کنه و چون کف جاه ها به لایه های گچی ختم شده، آب برای مدتی طولانی نسبتا سالم و خنک در آن می مونه. می گن که تعداد این چاه ها به تعداد ایام سال کبیسه ۳۶۶ حلقه بوده و مردم در هر روز از سال دهانه یکی از آنها رو باز می کردن و از آن استفاده می کردن. بعضی به غلط و به دلیل ارزش بسیار زیاد آب در جزیره این واژه رو طلا می نویسن و می گن در حالی که صحیح آن تل آو (تل آب)، به معنی آب برگرفته شده از شیب تله.گذشته از این چاههای طلا (تل آو) یک آب انبار بزرگ سنتی، مساجد، خانه های بومی با بادگیر های بزرگشان، درخت نیاز و باز مانده قلعه نادری ( در جوار چاه ها) از دیگر جاذبه های گردشگری این منطقه ست.
این جاذبه در روستای لافت جزیره قشم واقع شده است.
چاه های حفر شده توسط محلی ها برای ذخیره آب ناشی از بارندگی ها و استفاده در فصول بی آبی است.
برای دیدن این جاذبه به روستای لافت رفته در کنار قلعه نادری میتوانید تابلو چاه های تلا رو پیدا کنید.
زمان مراجعه ما چند نفر در حال آب کشیدن از چاه بودند.
در پائین تپه کنار مسجد و آب انبار بندر لافت هم محلی وجود داره به نام چاه های "تل آب" یا تله آب که در گذشته از اونها برای جمع آوری آب باران و استفاده در طول سال استفاده میشده. تعداد این چاه ها به تعداد روزهای سال 365 عدد بوده تا هر روز سال از یکی از اونها استفاده بشه، اما امروزه با آمدن آب لوله کشی به این شهر، چاه های مذکور متروکه و بلا استفاده شده و تعدادی از اونها هم از بین رفته، اما همچنان بسیار جالب و دیدنی هستن.
ضمنا اگر سریال "به رنگ خاک" که در پائیز سال 1398 از شبکه یک سیما پخش شد رو تماشا کرده باشید، اینجا همون جائی است که چند نفر کنار نرده ها میریزن سر راننده تاکسی و اونو حسابی کتک میزنن!
در روستاهای جنوبی کشور که میزان بارندگی سالیانه کم می باشد از روزگار قدیم مشکل کم آبی وجود داشته است.
این روستاییان به جز ساخت آب انبار ، برای ذخیره سازی و تامین آب شرب سالیانه خود از راه های دیگری مانند ایجاد چاه های سنگی استفاده می کرده اند . در هنگام بارش های زمستانه و یا در هنگام بارش های سیلابی منطقه ، آبی که از شیب سنگی مجاور این چاه ها جاری می شده به داخل این چاه ها وارد می شده است تا برای روزهای کم آبی مورد استفاده قرار گیرد.
از این نمونه چاه های قدیمی ، تعداد زیادی هم در بندر قدیمی لافت در جزیره قشم وجود دارد که به چاه های تلا موسوم شده است . عمق این چاه های سنگی لافت ، چهار تا شش متر است و قدمت ساخت آن ها 400 سال است.
تعداد پنجاه شصت عدد از این چاه های قدیمی بطور متمرکز در یک ناحیه گود برداری شده در پای شیب سنگی تپه ای در بندر لافت کنده شده است. پیرامون هر چاه ، لبه ای ساخته شده است. آب جاری از فراز تپه بالای این محوطه ، ابتدا محوطه این گودال را شبیه یک استخر پر می کند . سر ریز این استخر کم عمق ، وارد این چاه ها می شود و برای استفاده بعدی ذخیره می شود . لبه های دور جاه کمک می کند تا لجن و گل و لای همراه آب کمتر به داخل چاه ها بیاید .
واژه تلا واژه محلی مخفف " تل آب " می باشد .
چاه های تاریخی و عجیب تلا در بندر لافت و در پشت دیواره قلعه قدیمی شهر قرار دارند. در حال حاضر حدود 60 عدد از انها باقی مانده است اما گفته میشود در گذشته 366 عدد یعنی به تعداد روزهای سال کبیسه بوده اند و برای دخیره آب باران استفاده شده و در در هر روز از سال درب یکی از چاه ها باز میشده است. پیشینه ساخت این روش برای نگهداری اب به دوران ساسانیان برمیگردد. این چاه ها در دل زمین حفر شده اند و بسیار جالب و عجیب هستند. شما میتوانید تا نزدیکی این چاه ها بروید. بازدید از این جاذبه رایگان است.
#گلفام_سفر
چاههای تلا که به اشتباه بعضی اوقات طلا هم گفته می شود، نمونه دیگری از تطابق انسان با محیط است. در مناطق جنوبی حاشیه خلیج فارس و جزایر آن که آب شیرین کمیاب است، انسان ها به فکر استفاده از امکانات حداقلی برای برآورده کردن نیازهایشان افتاده و چاههای تلا نمونه ای از آن است. تل آب یا بطور مخفف تلا به معنی آب گرفته شده از شیب تل است. این چاه ها در یک گودال بزرگ و در دل تخته سنگ ها برای ذخیره آب باران حفر شده و تل مشرف بر چاه، آب باران را به چاه هدایت می کند و چون کف چاه به لایه های گچی منتهی می شود، بنابراین آب شیرین به مدت طولانی بصورت سالم و خنک ذخیره می شده است. در حال حاضر حدود ۱۰۰ چاه از مجموعه تلا باقی مانده و اگرچه این تکنولوژی قدمتی طولانی در این منطقه دارد، اما چاه های فعلی متعلق به چهارصد سال قبل است.
اینچاه ها یکسری حدود ۵۰ تا ۶۰حلقه ای چاه هستند که در سنگکنده شده اند. این چاه ها بهم دیگه متصل بوده اند.هدف مردممحلی از کندن و ساخت این چاه ها نگهداری آب باران و آب شیرین برای مدتطولانی تر بوده است. علت نامگذاری به نام تلا هم این بوده که در ابتدا "تل آو" به معنای تپه های دارای آب بوده که در گذر زمان به تلا تبدیل شده
چاههای تلا که با نامهای چاههای طلا، چاه های تلآب و چاههای بندر لافت نیز شناخته میشوند، از ترکیب تل آب به معنی آب گرفته از شیب تل واژهسازی شده است. این چاهها در ۷۶ کیلومتری شهر قشم و در ۳۰ کیلومتری شمال فرودگاه بینالمللی قشم قرار دارند. این حلقههای متعدد چاه آب در داخل گودالی در دامنه کوه، از تکنولوژی ذخیره آب پارسیان جزیرهنشین در عهد هخامنشی و دوره زرتشتیان میگویند. با زحمت زیاد، این چاهها از دل سنگهای شیستی برای ذخیره آب زلال باران حفر شدهاند. تل مشرف بر این چاهها، با سطح سنگی مرجانی، آب باران را به گودال محل چاهها هدایت میکند و از آنجا که کف چاهها به لایههای گچی ختم شده است، آب برای مدتی طولانی نسبتا سالم و خنک در آن باقی میماند. در بالای چاههای تلا دو اثر تاریخی برج دیدهبانی بازمانده از قرن هفدهم نیز رویت میشود. البته بیش از همه، بادگیرهای خانههای روستای لافت در دو جبهه نگاهها را به سوی خود میکشانند. این آثار از نظر فناوری تهویه هوا در نقاط گرمسیری در نوع خود بینظیر هستند.
چاههای لافت که به چاههای طلا هم معروفند در پشت قلعه لافت و داخل گودال کنار قلعه قرار دارند که تعداد آنها به تعداد سال کبیسه میباشد و برای جمع آوری باران استفاده میشده است. قدمت این چاهها به دوران هخامنشی برمیگردد و اکنون حدود 50 حلقه چاه، آب در خود دارند و بقیه باید لایروبی شوند.