هر جای کردستان رو نگاه کنیم سرگذشتی بسیار عمیق و دیرینه داره حتی کوچکترین روستاها پر از جاذبه و حکایت و داستان های زیبا و جذاب است. امروز میریم به سمت روستای نگل یا همون نوگل قدیم..این روستای زیبا علاوه بر طبیعت فوق العاده ای که داره چیزی که متمایزش میکنه از باقی نقاط این شهر زیبا وجود قران تاریخی که در مسجد این روستا قرارگرفته. روستای نگل از روستاهای مریوان و در بخش کلاترزان قرار گرفته. برای دسترسی به روستای نگل به 65کیلومتری شهر سنندج که در مسیر جاده سنندج_مریوان قرار دارد بروید. بهترین فصل برای بازدید از این منطقه بهاروتابستان است.. به محض ورود به روستا چیزی که به چشم میاد مسجد روستاس که قران تاریخی نگل درآن قرار گرفته. داستان پیدایش قران نگل که بارها شنیدیم و هربار میشنویم بازم جذابه اینه که چوپانی حدود هزارسال قبل از آبادی های اطراف گوسفندان رو برای چرا میبره به یک دره سرسبز و چشمش به یک گل بسیار نادرو زیبا میخوره و توجهش جلب میشه و هنگام کندن گل به گودالی میخوره که صندوقچه ای درآن قرار گرفته و با کمک اهالی روستا صندوقچه رو بیرون میارن و قرانی به قدمت اسلام که بر پوست آهو و به زبان کوفی نگاشته شده رو پیدا میکنن و مسجدی براش میسازن و بعدها در اطراف مسجد روستایی تشکیل میشه به اسم نوگل یا نگل امروزی. بنا به عقیده مردم روستا و برخی کارشناسان این قران در زمان خلیفه سوم نگاشته شده و جز 4 نسخه ای از قران است که در آن زمان به 4 منطقه مختلف دنیا فرستاده شد جنس کاغذهای آن از پوست آهو و به رنگ قهوه ای است که با خط کوفی نوشته شده و توسط آب طلا اعراب گذاری شده. این نسخه ارزشمند بارها و بارها به سرقت رفت و به روستای نگل بازگردانده شد که اخیرا تدابیر امنیتی خیلی بهتری برای محافظت از این قران انجام شده. از سال 92 در طبقه زیرمسجد موزه ی نگل تاسیس شد که شامل دو بخش قرانی و مردم شناسی است. و این روستا از امکانات و اقامتگاه های خوبی برای زائرین و گردشگران برخوردار است.
این روستا در ۶۵ کیلومتری شهر سنندج و در مجاورت رودخانه شوشیر که در میان دره ای باصفا و سرسبز قراردارد و در حد فاصل جاده سنندج ، مریوان است. ازتوابع بخش کلاترزان شهرستان سنندج میباشد.
اهالی روستا به زبان کردی(سورانی) سخن میگویند و اهل تسنن هستند.
وجود نسخه ارزشمند و خطی قرآن تاریخی نگل در این روستا شهره خاصی به این مکان داده است.
و اما داستان پیدایش این قرآن ارزشمند از این قرار است که حدود هزار سال پیش روزی چوپانی گوسفندان خود را برای چرا به دره ای باصفا میبرد که چشمش به گلی بسیار زیبا میافتد و میخواهد گل را بی نقص و بدون آنکه به آن آسیبی برساند بکند برای همین چاله ای میکند که در حین کار چشمش به صندوقچه ای میافتد و از مردمان روستای اطراف میخواهد که کمک کنند و صندوقچه را بیرون آورند همین که صندوقچه را باز میکنند قرآن خطی بسیار زیبا که با خط کوفی نوشته شده و جنس ورقه های آن مانند پوست آهو میباشد.
از این رو در این دره مسجدی برپا میشود و رفته رفته مردمان آن منطقه در حوالی مسجد خانه های میسازند و روستای نگل به وجود میاید.
اما به خاطر وضعیت کنونی (ویروس کرونا) متاسفانه بازدید از قرآن تاریخی نگل میسر نبود .
روستای نگل که در ۶۵ کیلومتری شهر سنندج قرار گرفته،دارای یکی از چهار قرآن قدیمی دنیا است که به خطوط کوفی برکاغذی ضخیم که به پوست اهو مشهور است نوشته شده است. چگونگی انتقال این قرآن به روستای نگل روشن نیست اما با توجه به گفتهها و حکایات عامه، در زمان صفویه چوپانی در این منطقه مشغول چرای گوسفندان بوده که ناگهان گُل بسیار زیبایی، توجه او را به خود جلب میکند. وقتی گُل را از زمین بیرون میآورد، چالهای پدید میآید و صندوقچهای میبیند. چوپان که به تنهایی نمیتواند صندوقچه را بیرون آورد، اهالی روستا را خبر میکند. مردم، صندوقچه را بیرون میآورند و قرآن بزرگی در آن صندوقچه مییابند که گویا بر پوست آهو نوشته شده است. اهالی این امر را به فال نیک گرفته، در همان مکان مسجدی میسازند و روستای نگل نیز که چند کیلومتر دورتر از مکان امروز آن است را به محل جدید انتقال میدهند. مردم بر این اعتقادند چون این قرآن در اثر توجه چوپان به گُلی زیبا، کشف شده بود، این محل به (نوگل) معروف شد و مردم، مسجدی به نام (مسجد نوگل) را بنا نهادند که به مرور زمان به (مسجد نگل) شهرت یافت.