تپه هگمتانه یکی از بزرگترین تپه های باستانی ایران است، قدمت این شهر باستانی به دوران مادها بمی رسد که و در سده هشتم پیش از میلاد بعنوان پایتخت مادها برگزیده شده است. احتمالا ساخت این شهر توسط دیاکو نخستین پادشاه و بنیانگذار ماد صورت گرفته است. پس از مادها نیز بعنوان پایتخت تابستانی هخامنشیان مورد استفاده بوده است و بناهایی را به آن اضافه کرده اند. مساحت این تپه در حدود 40 هکتار است و با حفاری های صورت گرفته در آن بخشی از حصار شهر و تعدادی خانه از زیر خاک درآورده شده است. حصار شهر دارای قطر حدود 9 متر و ارتفاع باقیمانده آن 8-12 متر است. این حصار با برج های عظیمی پیرامون شهر قرار داشته است. اشیاء کشف شده از این شهر باستانی در موزه هگمتانه واقع در شرق تپه بوده و علاقمندان می توانند از این موزه دیدن کنند. از مهم ترین آثار مکشوفه می توان به پایه ستون های متعلق به کاخ های هخامنشی از جمله شالی ستون مربوط به دوران اردشیر دوم با متن میخی، دو مهر استامپی سنگی و شیشه¬ای مربوط به دوران قبل از اسلام و سر گاو از جنس سفال متعلق به دوران هخامنشی اشاره کرد.
مجموعه تاریخی هگمتانه اولین پایتخت ایران بوده و از مجموعه های بسیار ارزشمند و تاریخی است که باید چند بار برای دیدنش در صف بلیط انتظار کشید زیرا تمام فرهنگ و قدمت و اصیل بودن را در خود داراست .به گفته باستان شناسان این شهر را بنیانگذار مادها دیاکو ساخته است .این مجموعه در مرکز همدان و مشرف بر اکباتان قرار دارد .چونکه مجموعه شامل موزه سنگ ،کلیساهای مختلف اعم از کلیسای گریگوری استپانوس،کلیسای آنجلی،کارگاه مرکزی، تپه هگمتانه و موزه هگمتانه میباشد باید وقت زیادی را برای دیدنش اما با جزئیات گذاشت .جدا از این مکانهای بسیار با ارزش و باستانی غرفه های هم جهت سوغاتی و نمادهای این شهر در داخل مجموعه قرار دارد.بلیط ورودی برای این مجموعه به ازای هر نفر پنج هزار تومان میباشد.
مجموعه تاریخی تپه ی هگمتانه منطقه ی تاریخی وسیعی در دل همدان است و مشرف به خیابان اکباتان امروزی.
قدمت این شهر به دوران حکومت اولین پادشاهی ایران یعنی مادها بازمیگردد
بنیانگذار سلسله حکومتی مادها .دیاکو ،هگمتانه را به عنوان پایتخت پادشاهیش انتخاب کرد
و پس از انقراض دولت ماد هخامنشیان از آن به عنوان کاخ تابستانه استفاده میکردند.
آثار ارزشمندی که در این مکان کشف شد مثل ریتون سر بز،لوح زرین ارشام،لوح زرین داریوش دوم و....است.
مکان هایی که در این مجموعه میتوانید از آن بازدید کنیدشامل:
تپه هگمتانه،موزه هگمتانه،موزه سنگی،کلیسای آنجلی،کلیسای گریگوری استپانوس.
و همچنین میتوانید از غرفه های داخل محوطه سوغات همدان و صنایع دستی تهیه کنید
شهر هگمتانه را مادها در قرن ۱۷ قبل از میلاد ساختند و اون رو پایتخت اولین پادشاه ایرانی کردند. این شهر تاریخی در زمینی به مساحت ۴۰ هکتار به صورتی قصری بزرگ، محکم و زیبا طراحی شده و به صورت هفت قلعه تودرتو و متصل ساخته شده ، قلعه هفتم کاخ پادشاه بوده و در اطراف آن خانه های مسکونی زیادی وجود داشته(دقیقا مثل افسانه های دیو ها و پری ها)
پس از ورود و تهیه بلیط راهنماهایی نصب شده بود که بتونیم از تمام بخش ها بازدید کنیم. برای بازدید از خرابه های گلی هگمتانه هم مسیرهای مجاز وجود داشت که گذشتن ازشون حس وهم آلود خاصی ایجاد میکرد و بسیار لذت بخش بود. در محوطه یک موزه که به اشیا پیدا شده اختصاص داره، موزه سنگ، و دو کلیسا قرار دارن.
با توجه به اینکه فضا بازه و باید پیاه روی زیادیرو در فضای غیر مسقف انجام بدید حتما حواستون به وضعیت آب و هوا باشه. ما ظهر رسیدیم و گرما و آفتاب شدید خیلی آزار دهنده بود.
قبلا به همدان سفر کرده بودم ولی مجموعه تاریخی همدان، جاییه که ارزش دوباره دیدن رو داشت. هگمتانه، پایتخت پادشاهی مادها بوده و در سالهای بعد و در دوره هخامنشیان هم به عنوان پایتخت تابستانی مورد استفاده قرار گرفته.
هنوز هم در این منطقه کار حفاری توسط باستان شناسان ادامه داره ولی همین بخش رو هم که از زیر خاک درآوردن، خیلی جالب هست. موزه، مجموعه سنگ ها و سنگ نوشته های قدیمی و کلیسا، بخش های دیگه از مجموعه تاریخی هگمتانه هستن.
ورودیه نفری سه هزار تومن بود و دسترسی به این مجموعه راحت هست.
تپه باستانی هگمتانه در انتهای خیابان اکباتان قرار داره .این مجموعه و موزه های آن از آن دست مکانهایی هست که حتما باید به دیدنش برید و حتما با راهنما ببینید . بر اساس توضیحاتی که راهنما بهمون داد هگمتانه کلا خونه های سازمانی نظامیان بوده چون اندازه و شکل خونه ها کاملا شبیه به هم بوده ، و سطح پایینی که تو عکس دوم مشخصه دقیقا کف خونه های ۳ هزار سال پیش بوده . در سالهای نه چندان دور که تپه کشف نشده بود مردم عادی روی تپه هگمتانه خونه ساخته بودند و بعد از محرز شدن جای شهر باستانی هگمتانه سازمان میراث فرهنگی وقت تمام خونه ها رو میخره و تخریب میکنه و شروع به کاووش میکنه. موزه های هگمتانه شامل دو قسمت موزه ی اصلی و موزه ی سنگ میشه که دیدنش خالی از لطف نیست .
گوشه و کنار این خاک پاک پر از یادگارهای کهنی است که به امانت از گذشتگان به دستمان رسیده است. یکی از این امانتها که نماینده یکی از کهن ترین دوران تمدن بشری است در استان همدان به نام تپه باستانی هگمتانه آرام گرفته است. این محوطه باستانی با وسعت 35 هکتار به نام "اکباتان قدیم و اطراف آن" در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و وسیعترین تپه باستانی ایران است.
واژه هگمتانه در اصل به معنی محل تجمع است که نام قدیم اکباتان می باشد. اهمیت اصلی هگمتانه به این دلیل است که پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران یعنی مادها می باشد که بعدها تبدیل به پایتخت تابستانی هخامنشیان شد.
در این مجموعه چند جاذبه وجود دارد که می توانید از آنها بازدید کنید:
1- بقایای شهر باستانی هگمتانه که به همت محققین باستان شناسی بعد از سال ها کاوش از دل خاک بیرون کشیده شد. از این مجموعه آثار ارزشمندی مانند الواح خط میخی، گنجینه های سیمین و زرین، جام ها و زیور آلات گوناگونی کشف شده است که اکنون زینت بخش موزه های ایران و جهان است.
2- موزه رو باز سنگ: در این موزه مجموعه ای از قطعه سنگ های حجاری شده دوران های تاریخی و اسلامی به معرض نمایش گذاشته شده است که یکی از زیباترین آنها سنگ قبرهای دوران سلجوقی است که مزین به خط کوفی می باشد.
3- موزه هگمتانه: این موزه در سال 1373 افتتاح شد. ساختمان موزه قبلاً مدرسه ای به نام پرورش بودکه اکنون با تغییراتی تبدیل به موزه آثار مکشوفه از هگمتانه و استان همدان شده است. در این موزه می توانید تابوت های سنگی و سفالی مربوط به زمان پارتیان، پایه ستون های هخامنشی و آثار سنگی، سفالی، فلزی و استخوان های به جا مانده از دوران کهن را ببینید.
4- کلیسای ارامنه انجلی (پروتستان): این کلیسا در سال 1885 میلادی معاصر با دوران قاجار ساخته شد و بعد از مهاجرت ارامنه تعطیل و تبدیل به موزه شد.
5- کلیسای گریگوری استپان (ارتودوکس): این کلیسا در سال 1676 میلادی مقارن با سلطنت شاه سلیمان صفوی ساخته شد و بعد از تخریب و بازسازی مجدد اکنون فعال است.
پیشنهاد میکنم یک ساعت کامل را برای بازدید از محوطه تاریخی هگمتانه وقت بگذارید. زمان بازدید آن از 8 صبح الی 21 شب است و هزینه بلیط ورودی آن 3000 تومان است.