گنبد سرخ Sorkh Dome

گنبد سرخ در شهرستان مراغه در سال ۵۴۲ هجری به‌دستور «عبدالعزیز بن محمود بن سعد یدیم» رئیس آذربایجان در دورهٔ سلجوقیان و به وسیلهٔ «بنی‌بکر محمد بن بندان بن محسن معمار» ساخته شده‌است.این اطلاعات روی کتیبه های شمال و غربی بنا نوشته شده است.سبک معماری بنا شیوه رازی میباشد.گنبد سرخ در ظاهر دارای ساختاری مربع شکل است که از سردابه و اتاق اصلی تشکیل شده و بخش زیرین آن نیز یک سکوی سنگی است. برای ورود به‌ بخش داخلی این گنبد، باید چند پله را بالا رفت که با عبور از آن‌ها وارد مکانی جالب خواهید شد که سقف بسیار زیبایی نیز دارد.کتیبه ها در داخل این قسمت قرار دارند.گنبد سرخ پیش از رصدخانه مراغه ساخته شده است و به‌همین دلیل از سوراخ‌های موجود در ضلع‌های این بنا برای پی بردن به روز‌ها و ماه‌ها استفاده می‌شده است.

این گنبد در داخل محوطه پارک مانندی قرار دارد. کافی است در نقشه گوگل عبارت” گنبد سرخ مراغه” را کامل جستجو کنید تا محل آن در نزدیکی ایستگاه راه آهن نمایش داده شود.
از دور رنگ‌ سرخ به چشم میاید و نامگذاری آن شاید به همین علت باشد. از میان گنبدهایی که در مراغه بازدید کردم، تنها در این گنبد باز بود و با پله‌ می‌شد داخل برج شد. داخل برج در یک سمت داربستی بسته شده بود. کسی هم آن اطراف نبود. مثل این که در بنا باز مانده باشد.
در قسمت‌هایی از برج آثار نَم دیده میشد.
در طراحی سردر آن نهایت ذوق بکار رفته بود و واقعا خیره کننده بود. از میان گنبدهایی که در مراغه دیدم، این برج گویا به مراقبت بیشتری نیاز دارد. متاسفانه هیچ تابلویی که شامل تاریخچه‌ای از این بنا باشد در آن اطراف نبود. این گنبد نزدیک مقبره‌ای به نام مقبره آقالار که موزه سنگ‌نگاره‌ها هم نامیده می‌شود، قرار دارد که بازدید از آن هم خالی از لطف نیست.