جزیره آشوراده Ashuradeh Island

سفر گلستان گردی ما بدون بازدید از تنها جزیره ایرانی خزر تکمیل نمی شد. «آشوراده» یا بنا به برخی روایت های تاریخی «آبسکون»، در این سال ها بین «جزیره بودن یا نبودن» سرگردان بوده چه این که سه دهه پیش با سیل، بخش زیادی از اراضی اش به زیر آب می رود و گویا خالی از سکنه می شود و حال با پس رفت نگران کننده آب خزر، گهگاه به خشکی نیز متصل می شود.

صبح یک روز ابری، گرگان زیبا را به سوی غرب ترک کردیم و از کردکوی به شمال پیچیدیم تا در ساحل بندر ترکمن که بناهایش تاریخی می نمود، راهی آشوراده شویم. دریا مواج بود و قایق ها به آن سو حرکت نمی کردند. به محض آرام شدن نسبی آب، اولین قایق را دربست نشستیم و راهی جزیره شدیم. عمق آب کم بود و پوشش گیاهی جزیره که گویا گاهی اسب های خزری نیز در آن ها دیده می شوند، سوژه نخست عکاسی مان شد. قایق در کنار اسکله چوبی زیبا جزیره متوقف شد و نخستین مسافران آن روز آشوراده شدیم.

در جزیره گشت و گذار نکردیم و ساعتی را در ساحل و کنار آب سپری کردیم. صدف های زیبای آرمیده در شن ها توجه مان را به خود جلب کرد گرچه اکثر آن ها ریز بودند و تک و توک در میان شان را می شد برای سوغاتی برداشت. جزیره خالی از سکنه است و گردشگران برای بازدید چند بنای همچنان زنده و برخی بناها که متروکند و به دل تاریخ رفته اند، در آشوراده روان می شوند. ما اما با قایق مان به ساحل بندر ترکمن برگشتیم در حالی که راهنما برای مان از جزیره، میانکاله و شهر حوالی آن «زاغمرز» می گفت.

دیدن آشوراده در دل هوای خنک بهاری یا پاییزی برای گردشگران باحوصله و عاشق تلفیق طبیعت و تاریخ، قابل توصیه است ...

آشوراده بزرگ‌ترین جزیره‌ ایرانی دریای کاسپین است که در مرکز شبه جزیره میانکاله‌ بندر ترکمن قرار دارد. بندر ترکمن، یکی از بنادر شمالی ایران و یکی از مشهورترین بنادر سواحل شرقی دریای کاسپین است که در استان گلستان واقع شده است. ساحل بندر ترکمن، نزدیک‌ترین ساحل دریا به شهر گرگان است. جزیره آشوراده در ۱۰ کیلومتری بندر ترکمن واقع شده است و تنها ۴۰ کیلومتر با گرگان فاصله دارد. ارتفاع آشوراده از سطح دریاهای آزاد، ۲۶ متر است. جزیره اصلی آشوراده تا چند سال پیش ۱۲۰۰ هکتار وسعت داشت، اما سیل و بالا آمدن سطح آب دریا سبب شد تا تنها ۴۰۰ هکتار آن باقی بماند.
جزیره آشوراده، یکی از مهم‌ترین تالاب‌های جهان در لیست کنوانسیون جهانی رامسر است و به‌عنوان یکی از ۵۹ منطقه‌ بین‌المللی ذخایر طبیعی ثبت شده و مهم‌ترین پناهگاه‌های حیات وحش ایران شناخته می‌شود.
جزیره آشوراده، تاریخ پرماجرایی دارد. برخی مورخان بر این باور هستند که آشوراده در واقع همان جزیره «آبسکون» بوده است که سلطان محمد خوارزمشاه در زمان حمله مغول به ایران، به آن گریخت و در سال ۱۲۲۰ میلادی بر اثر بیماری در همین جزیره درگذشت.
آشوراده در دوره حکومت صفویان به‌عنوان یک شکارگاه مورد توجه قرار می‌گیرد. ساخت آشوراده طبق برخی منابع تاریخی به خواست و کوشش پطر کبیر برمی‌گردد که قصد داشت مرزهای روسیه را گسترش دهد، بر شمال ایران چیره شود و به هندوستان دست‌اندازی کند. اما این اهداف با مرگ پطر کبیر و آغاز حکومت نادرشاه افشار در ایران به سرانجام نرسید و روس‌ها مجبور به عقب‌نشینی شدند. در این دوره، تجارت بین شمال ایران و روس‌ها دچار وقفه شد و شورش ترکمن‌ها نیز اوضاع تجارت را بدتر کرد.
محمد شاه قاجار برای غلبه بر ترکمن‌های جزیره آشوراده دست به دامان روس‌ها شد. روس‌ها به‌سرعت پنج کشتی جنگی خود را در ساحل آشوراده مستقر کردند و وارد منطقه شدند و ابتدا شبه جزیره میانکاله را تصرف کردند و پایگاه نظامی خود را در بخش شرقی جزیره ساختند.
جالب است بدانید که پیش از ورود کشتی‌های روس به منطقه، اردشیر میرزا والی مازندران توانسته بود که ترکمن‌های شورشی را سرکوب کند و روس‌ها نه‌تنها کمکی به سرکوب شورشیان نکردند، بلکه پس از رسیدن به منطقه، داد و ستد با ترکمانان را پایه‌ریزی کردند. پس از این اتفاق‌ها، روس‌ها برای سالیان متمادی از جنگ جهانی اول تا پایان جنگ جهانی دوم، جزیره آشوراده را اشغال کردند. روس‌ها پس از این توافق در جزیره آشوراده، پادگان نظامی، درمانگاه، خانه‌های مسکونی و یک کلیسای چوبی ساختند.
در حقیقت آشوراده در آن زمان، محلی برای رقابت استعمار روس و بریتانیا بود. در نهایت پس از سقوط تزارها، انقلاب کمونیستی روسیه و تشکیل دولت شوروی، در ۲۶ فوریه سال ۱۹۲۱، عهدنامه‌ مودت ایران و روسیه در مسکو به امضای دو طرف رسید و روسیه در این عهدنامه تعهد داد که به اشغال آشوراده پایان دهد.
از زمان اشغال جزیره آشوراده توسط روس‌ها هیچ اثری باقی نمانده است. کلیسای چوبی ساخته شده توسط روس‌ها به‌طور کامل از بین رفته است و قلعه‌ روس‌ها نیز که در زمان پهلوی اول مرمت شده بود و با تغییر کاربری به‌عنوان پاسگاه ژاندارمری از آن استفاده می‌شد، تخریب شده است. خانه‌ وزیرمختار روس نیز در حال تخریب است.
آشوراده دارای امکاناتی چون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی، مغازه، سینما، دکان‌های پارچه‌فروشی، بقالی و قهوه‌خانه، مسجد و حسینیه بود و بیش از ۱۰۰۰ نفر سکنه تا سال‌ها پیش در این جزیره زندگی می‌کردند. اما بالا آمدن سطح آب و وقوع سیل در سال ۱۳۷۲، مردم را مجبور به ترک این منطقه کرد. اهالی آشوراده به مشاغلی چون دامداری، کارگری، پیشه‌وری و ماهی‌گیری مشغول بوده‌اند. در حال حاضر تنها صیادان و ساکنان شیلات در آشوراده ساکن هستند و سایر مردم این جزیره در شهرهای اطراف زندگی می‌کنند.
یک نکته قابل توجه اینکه خاویار آشوراده شهرت بسیاری در جهان دارد و یکی از مرغوب‌ترین خاویارهای دنیا به شمار می‌آید. علاوه بر خاویار، انواع دیگری از ماهی‌ها مانند سفید، کپور، کلمه، ماش، فیل‌ماهی، تاس‌ماهی و اوزون برون نیز در این منطقه قابل صید هستند.
پوشش گیاهی جزیره آشوراده شامل بوته‌های تمشک، نوعی خار خودرو و درختان انار ترش می‌شود. شغال، روباه، خرگوش، ماهی، قرقاول، کبک و پرندگان دریایی مانند انواع کاکائی، گیدانشاه، چوب پا، پرستوی دریایی و گلایول، انواع قو، اردک، فلامینگو، پلیکان و غاز نیز از جمله حیواناتی هستند که در این جزیره زندگی می‌کنند.
برای دسترسی به جزیره آشوراده باید به بندر ترکمن بروید و از آنجا از طریق قایق، خودتان را به جزیره برسانید. از اسکله بندر ترکمن با قایق، تنها ۱۰ دقیقه تا جزیره راه دارید. بلیط قایق‌های جزیره آشوراده به مبلغ سیصدهزار تومان به‌صورت رفت و برگشت به فروش می‌رسد و شما می‌توانید ساعت بازگشت خود را با آن‌ها تنظیم کنید.
جزیره آشوراده، امکانات چندانی ندارد. پس هنگام سفر آب، غذا، لوازم شخصی و دوربین عکاسی به‌همراه داشته باشید. در این جزیره، به غیر از سرویس بهداشتی و یک رستوران به نام «شیلات»، تنها یک سوپرمارکت وجود دارد که به گردشگران چای و تنقلات می‌فروشد.
بهترین زمان سفر به آشوراده از دید بسیاری از گردشگران، اوایل بهار تا تا اوایل تابستان و اوایل فصل پاییز است؛ زمانی که هوا خنک و مطلوب است و شما می‌توانید از زیبایی‌های طبیعت لذت ببرید. البته اگر قصد دارید از پرندگان مهاجر در آشوراده دیدن کنید، باید در فصل زمستان به این جزیره بروید.

بي شك اگه بخوام تو ذهنم يكي از جاهايي كه بودم و آرامش مطلق رو احساس كردم مرور كنم همينجاييه كه نشستم ، سكوت جزيره آشوراده با يه درياي بزرگ كه حتي صداي موج هم نداشت و آسموني كه تو دوردستها خط آبي دريا باهاش يكي شده بود.
جزيره آشوراده تنها جزيره درياي خزر تو ايران هستش كه تا چند سال پيش توش زندگي ميكردن ولي الان فقط خونه هاي خالي از اونموقع به جا مونده اينجا پتانسيل خيلييي بالايي داره واسه جذب گردشگر و احياء دوباره جزيره ولي در حال حاظر هيچ امكاناتي جز يه سوپر ماركت و يه رستوران كه نميدونم خدماتش چجوري بود و يه اداره شيلات فعال هستن داخلش. با ده دقيقه پياده روي داخل جزيره به يه قلعه قديمي ميرسيد كه تقريبا كامل تخريب شده قلعه اي كه براي زماني هست كه روس ها جزيره رو تصاحب كرده بودن و يه قلعه نظامي ساخته بودن .
براي رسيدن به جزيره بايد برسيد به اسكله بندرتركمن و از اونجا با كرايه قايق موتوري بريد به جزيره و زمان برگشتتون رو با قايقران هماهنگ كنيد كه بياد دنبالتون دوباره .اسكله دقيقا كنار بازار اصلي بندر تركمن هست كه ميتونيد از بازار هم دیدن کنید.
#گلفام_سفر#لست_گرام#لست_سکند#

سلام. نزدیکترین ساحل دریای خزر به شهر گرگان همین ساحل هستش. جنب این ساحل یه بازار محلی منطقه بندر ترکمن هم هست و اجناس محلی و جنسهای نه چندان با کیفیت هم می تونید خرید کنید. تفریحات آبی هم تا حدی وجود داره. فقط مواظب باشید که به ساحل گلهای ترک خورده اینجا نمی شه اعتماد کرد و ممکنه چنان در گل فرو بروید که براتون دردسر ساز بشه. در نگاه اول به نظر نمیاد که با جلو رفتن در گلهای ترک خورده فرو می روید، اما این موضوع کم کم اتفاق میفته. پس حسابی مواظب باشید و ترجیحا از راه چوبی اسکله استفاده کنید. در کل بنده از این منطقه با اینکه دو مرتبه بصورت تیمی رفتم لذتی نبردم و پیشنهادشم نمی کنم.

جزیره آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر است که سابقه تاریخی دارد. البته بعضی وقت ها به دلیل پایین رفتن سطح آب خزر، جزیره به شبه جزیره میانکاله می چسبد و از حالت جزیره خارج می شود.  دسترسی به این جزیره از طریق قایق صورت می گیرد که ایستگاهش در بندرترکمن است. کرایه قایق ۵ نفره با توقف در جزیره برای برگرداندن مسافر، ۷۰ هزار تومان (اردیبهشت ۹۸) بود. همچنین قایق ها با دریافت پول اضافه تر گشت در اطراف جزیره را هم انجام می دهند. جزیره در حال حاضر متروکه هست و ساکنان آن در دو دهه پیش اینجا را ترک کرده اند. جزیره از پوشش گیاهی خوبی برخوردار است و می توانید در آن حیواناتی مثل اسب وحشی را تماشا کنید. قلعه سه گوش یا قلعه روسی ها از آثار تاریخی جزیره است. اسکله چوبی جزیره نیز از دیدنی هاست و مناسب برای گرفتن عکس یادگاری!

آشوراده دهی در مرکز شبه جزیره میانکاله در شهرستان بندرترکمن، استان گلستان است. آشوراده تنها جزیرهٔ ایرانی دریای خزر است. این جزیره در سده‌های گذشته در پی عملکرد و فعالیت گروه‌های انسانی با حفر کانال از توده اصلی خشکی خود (شبه جزیره میانکاله) جدا افتاده‌است. آشوراده در سال ۱۳۵۴ جز نخستین مناطق زیست کره جهان معرفی و ثبت شد. ۴۰٪ خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست می‌آید. لفظ «آشوراده» در زبان ترکمنی به معنای «جزیرهٔ آشور» است. و دارای دو بخش آشیر (آشور) و آدا (جزیره) {آشیرآدا = آشوراده} است. ترکمن‌ها به این جزیره «مال آشیر» هم می‌گویند.در سال ۱۸۳۷ این جزیره با وجود اعتراض ایران به دست نیروهای روسیه اشغال شد. پس از این اشغال، نیروهای روسی تا چندین دهه یک پاسگاه نظامی در آن داشتند. برخی از تاریخ نویسان معتقدند این جزیره همان جزیره آب سکون است که محل مرگ سلطان محمد خوارزمشاه می باشد. این جزیره تا پایان جنگ جهانی دوم در دست روسها بوده است. جزیره آشوراده از شمال به دریاچه خزر، از شرق به تنگه‌ای باریک موسوم به «تنگه چپق‌اوغلی» و از غرب به کانال طبیعی خزینی و ادامه شبه جزیره میانکاله و از جنوب به خلیج گرگان منتهی می‌شود.جزیره با آب وهوای معتدل در ۵ کیلومتری غرب بندر ترکمن قرار دارد و تا سالهای پیش با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از ۱۰۰۰ نفر سکنه داشته‌است که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه‌وری و ماهی‌گیری مشغول بوده‌اند اما با وقوع سیل سال ۱۳۷۲ این جزیره خالی از سکنه شد و هم‌اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند. هم‌اینک این جزیره دو بنای تاریخی در خود دارد. قلعه روس‌ها که در زمان رضاشاه بنای آن تجدید گردیده و به پاسگاه تبدیل شده و خانه وزیر مختار روس، قلعه تخریب گردیده و خانه نیز در حال تخریب است.

جزیره آشوراده تنها جزیره دریای خزر هست توی ایران اما متاسفانه عدم رسیدگی به اون باعث شد تصویر خیلی قشنگی از اون توی سفرم به اونجا بخاطر نسپارم برای رسیدن به این جزیره کافیه برید بندر ترکمن و اونجا توی بندر قایق ها با هزینه 50000 تومان برای ۴ تا ۵ نفر شمارو میبرن اونجا که حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه راه هست این بین شمارو تشویق میکنن به اینکه با پرداخت هزینه اضافی 60000 تومان به قایقران از حیات وحش زیبای اونجا لذت ببرید دیدن فلامینگو ها و پرنده های دیگه که خوب واقعا ارزش نداشت چراکه فاصله قایق بقدری با پرنده ها زیاد هست که به سختی میشه دید اونارو من با دوربین دیدم و چون تجربه دوبار سفر به بندر کیاشهر رو توی گیلان داشتم اصلا در مقابل اونجا هیچی نبود واقعا شاید کسی رفته و شانسش این بوده از نزدیک تو آشوراده دیده خوب بریم سراغ خود جزیره در بدو ورود شما یه رستوران رو میبینین که تنها رستوران اونجا هست به نام شیلات و میتوانید انواع ماهی های روز و تازه رو نوش جان کنید ظاهر رستوران خیلی ساده و شاید کهنه و زشت هست کیفیت غذا ها تقریبا خوبه و قیمت ماهی ها خیلی از تهران ارزانتر هست برای مثال یه پرس ماهی سفید بزرگ ۲ نفره ۸۰ هزارتومان بود که تهران من ۱۸۰ دیده بودم از رستوران که خارج بشید تنها دیدنی موجود گویا قلعه روسی ها هست که یه بنای قدیمی بسیار کوچک در حد ۲۰۰ متر و خیلی جذاب نبود مابقی جزیر خانه های مخروبه اهالی و آشغال های روی زمین هست ما در طول جزیره هم قدم زدیم و چندتا عکس از فاصله نزدیکتر از قایق با فلامینگوها انداختیم در کل فقط سکوت اونجا بهترین چیز بود خلاصه اگه وقت زیاد دارید میتوانید اینجا رو برای اینکه یه پرس ماهی بخورید برید ببینید انشالله که بزودی این جزیره پیشرفت کنه و مسئولین نگاهی متفاوت تر داشته باشه و هموطن های اهل سنت ماهم بتوانند درآمد بهتری داشته باشند

جزیره آشوراده به عنوان منطقه حفاظت شده هم اکنون تحت نظارت سازمان محیط زیست است تعداد معدودی از کارکنان شیلات و محیط زیست در آن زندگی می‌کنند، به همین خاطر با سفر به این جزیره زیبا با صحنه های زیبایی از حیات وحش ایران روبرو می شویم، کاکتوس های بزرگ و پر از میوه، قلعه تاریخی متروکه، گله اسب های وحشی،خانه های قدیمی که حالا خالی از سکنه شدند و کارخانه شیلات در محیطی آرام میزبان مان هستند
#تایسیز

يكي از جاذبه هايي كه در سفر به بندر تركمن ميتوان از آن ديدن كرد جزيره آشوراده است. ما براي رفتن به اين جزيره در همان اسكله بندرتركمن سوار قايق شديم و حدود يك ربع مسير بندرتركمن تا جزيره بود. قايق يك ساعت به ما وقت داد تا جزيره را ببينيم و برگرديم. اين جزيره قبلا سكنه داشت و مردم در آن زندگي ميكردند اما دهه هفتاد آب دريا بالا امد و ساكنان جزيره را ترك كردند و الان خالي از سكنه بود. اين جزيره كوچك اما زيبا است. عمق اب اطراف جزيره كم بود و بسياري كه براي ديدن جزيره امده بودند داخل اب رفته بودند. به نظرم اين جزيره كمي مهجور واقع شده و جا دارد رسيدگي بيشتري به آن شود تا جاذبه هايش افزايش يابد. #تايسيز

#تایسیز جزیره آشوراده ک در نزدیکی بندر ترکمن واقع شده و ما با وسیله نقلیه خودمون ب اونجا رفتیم و از بندر ترکمن با قایق به سمت جزیره آشوراده حرکت کردیم .

در طول مسیر بر روی دریا صدها نوع پرنده وجود داشت ک ب گفته قایقران نیمی از اونها بومی و نیمی دیگر مهاجر بودن و ب گفته ایشان چند ماه آینده ب اندازه ای تعداد پرندگان زیاد میشه ک تردد بر روی آب دریا رو دشوار میکنه ( ما مهر ماه سفر کردیم). پس از رسیدن حدود ۱ ساعت در داخل جزیره پیاده روی کردیم و از طبیعت اونجا استفاده کردیم

پس از اون برای صرف ناهار ب رستوران رفتیم و اصلی ترین غذای جزیره ک ماهی اوزون برون بود رو سفارش دادیم و از خوردنش لذت بردیم. دوباره با قایق برگشتیم ب اسکله و گشتی در بازار های صنایع دستی بندر ترکمن زدیم و از صنایع دستی دیدن کردیم و عکس با لباس های ترکمنی گرفتیم که به نوبه خود خیلی جالب بود.

يكي از جاذبه هايي كه در سفر به بندر تركمن ميتوان از آن ديدن كرد جزيره آشوراده است. ما براي رفتن به اين جزيره در همان اسكله بندرتركمن سوار قايق شديم و حدود يك ربع مسير بندرتركمن تا جزيره بود. قايق يك ساعت به ما وقت داد تا جزيره را ببينيم و برگرديم. اين جزيره قبلا سكنه داشت و مردم در آن زندگي ميكردند اما دهه هفتاد آب دريا بالا امد و ساكنان جزيره را ترك كردند و الان خالي از سكنه بود. اين جزيره كوچك اما زيبا است. عمق اب اطراف جزيره كم بود و بسياري كه براي ديدن جزيره امده بودند داخل اب رفته بودند. به نظرم اين جزيره كمي مهجور واقع شده و جا دارد رسيدگي بيشتري به آن شود تا جاذبه هايش افزايش يابد. #تايسيز

به نام حضرت حق..
سلام دوستان،
#جزیره_آشوراده در 35کیلومتری غرب شهرستان #گرگان، مرکز استان سرسبز گلستان واقع شده است که از بندر ترکمن حدود 5کیلومتر فاصله آبی دارد، البته به دلیل عقب نشینی آب دریای خزر در سالهای اخیر، این فاصله ساحل بندر ترکمن تا جزیزه آشوراده حتی کمتر هم شده است، بطوری که با چشم و بدون استفاده از دوربین شما میتوانید از روی #اسکله #بندر_ترکمن جزیره را ببینید،
جزیره آشوراده، تنها جزیره موجود در دریاچه پهناور #خزر است، این جزیره خالی از سکنه میباشد و فقط گردشگران جهت بازدید از نیزارهای زیبا و خانه های متروکه و گاهی جهت #ماهیگیری و ریلکس کردن در ساحل آرام و پر از سکوت جزیره به آنجا میروند، قطعا رفتن به جزیره مستلزم اجاره کردن یک قایق و همچنین اخذ مجوز از سازمان بنادر و کشتیرانی بندر ترکمن است که در همان ساحل قرار دارد و البته گرفتن مجوز آن هم، چندان کار دشواری نیست،
در جزیره کانکسی وجود دارد که مربوط به اداره شیلات استان گلستان است و عمده فعالیت آن در زمینه فعالیتهای مربوط به صید #خاویار و مراحل اداری صادرات آن است،
صادرات خاویار بعنوان یکی از #محصولات_استراتژیک کشور عزیزمان، آنچنان با اهمیت است که شاید باورتان نشود که خیلی از ساکنان بندر ترکمن و یا گرگان حتی یکبار هم خاویار را از نزدیک ندیده اند، و حیف...
در پایان امیدوارم روزی از این جزیره مملو از آرامش دیدن فرمایید،
یکی از علاقه های شخصی بنده استراحت و ماهیگیری در ساحل ماسه ای جزیزه آشوراده و تماشای مرغان دریایی فراوانی است که در کنار ساحل جزیره معمولا به صورت دسته جمعی در آب شنا میکنند،
به راستی که چه تابلوی زیبایی است از مجموعه مخلوقات پروردگار عالم،

عجب هنر و شگفت هنرمندی دارد این جهان..
هزار احسنت، یک عبادت هم نیست!

ارادتمند:
#پیام_جمال_لیوانی
#تایسیز