آسیاب بادی نشتیفان Nashtifan Windmills

آسبادهای نشتیفان یکی از شاهکاری مهندسی و نبوغ ایرانیان در استفاده از نیروی باد برای تامین غذای خود بوده است. آسباد ترکیبی از دو واژه «آس» و «باد» است. آس به معنی سنگ‌آسیا یا آسیا‌ کردن است و آسباد هم یعنی استفاده از نیروی باد برای چرخاندن سنگ آسیا و آرد کردن گندم و سایر غلات. در مناطق شرقی ایران مثل سیستان و خراسان که کم‌آب بوده است، خلاقیت ایرانیان به سمت استفاده از نیروی باد و بخصوص بادهای ۱۲۰ روزه سیستان رفته است. تاریخ دقیق ساخت آسبادهای نشتیفان مشخص نیست اما به دوره صفویه نسبت داده می‌شود اگرچه سابقه آسباد در ایران را به دوره پیش از اسلام نسبت می دهند. تعداد این آسبادها ۱۹تا و در یک ردیف است که ۱۷ تای آن متصل بهم هستند که بر روی یک تپه کم‌ارتفاعی در کنار هم قرار گرفته‌اند. آسبادهای نشتیفان بصورت عمودی و در دو طبقه ساخته شده‌اند که طبقه زیرین آسخانه و طبقه بالا پَرخانه نامیده می‌شود. آسخانه محل قرارگیری سنگ آسیا بوده و پَرخانه محل قرارگیری چرخ‌های آسباد است تا با استفاده از نیروی باد به گردش درآید و از طریق میله رابط، سنگ آسیا را به چرخش درآورد.

این اثر در روستای نشتیفان از توابع شهرستان خواف در خراسان رضوی، قرار دارد و مجموعه ای است از آسیاب های بادی ساخته شده از چوب و دیوارهای خشتی که در مسیر باد قرار دارند و برای بکار گیری بادهای ۱۲۰ روزه سیستان ساخته شده اند.

این اثر به دوران پیش از اسلام نسبت داده شده است و هنوز بعد از این مدت تعدادی از آنها سالم هستند. این اثر ثبت ملی شده و به تازگی مورد توجه گردشگران داخلی قرار گرفته است. در ایام نوروز جشن زیبایی به نام نوروزگان در این مکان برگزار میشود که شامل رقص محلی مردم این منطقه هست و عده زیادی از مردم و گردشگران در آن شرکت میکنند.

همچنین در قسمت پایینی این مجموعه یک قنات قدیمی وجود دارد که ما همراه لیدر محلی از آن بازدید کردیم. قنات یک فضای ورودی دارد که از حدود ۱۰ پله پایین میرویم تا به آنجا برسیم، ورودی قنات یک فضای کوچک بود که مسیر آب از آن میگذشت و داخل تونلی میشد که قنات بود، چند نفری که مایل بودند حدود ۱۵ دقیقه پیاده روی داخل تونل قنات کردند که خیلی از تجربه شون راضی بودند.

برای داخل شدن به تونل قنات باید به صورت خم شده وارد شوید چون ارتفاع آن کوتاه هست. آب اوایل تونل در حد زیر زانو هست ولی کم کم ارتفاع بیشتری میگیرد. دیدن اثری از ساخته های بشر که این همه قدمت دارد از نزدیک، بسیار جالب بود و واقعا ارزش داشت خصوصا که ما در ایام نوروز رفتیم و در جشن محلی آنجا شرکت کردیم. تاریخ آن ۱۱ فروردین بود. #تایسیز #آسبادهای_نشتیفان #خواف