دریاچه نمک خور Khor Namak Lake

دریاچه‌ی نمک خور و بیابانک با ۲۰۰۰ کیلومتر وسعت، بزرگ‌ترین دریاچه فصلی نمک ایران به حساب می‌آید و با ارتفاع ۷۰۷ متر از سطح دریا، جزو کم ارتفاع‌ترین نقاط فلات ایران محسوب می‌شود. از ویژگی‌های این دریاچه، عمق کم نمک آن نسبت به سایر دریاچه‌های نمکی است؛ به‌گونه‌ای که عمق آن به پنج تا ۱۰ سانتی‌متر می‌رسد. این امر به‌دلیل حرکت دائمی سفره‌های آب‌های شور زیرزمینی و لجن‌های سیاه لایه‌های زیرین است که مانع شکل‌گیری و تراکم پلتفرم‌های نمکی می‌شود.
دریاچه نمک خور، از دو چاله‌ی شمالی و جنوبی تشکیل شده که چاله‌ی جنوبی سه برابر بزرگ‌تر از شمالی بوده و ارتفاع چاله‌ی شمالی از سطح دریا، ۱۵ متر بیشتر از چاله‌ی جنوبی است. شاید جالب باشد که بدانید در این چاله‌ها‌، نمک‌های سیاه تیز و برنده‌ای وجود دارد. علت به وجود آمدن این نمک‌ها، جذب اشعه مادون قرمز خورشید است؛ به این ترتیب که نمک سفید، اشعه مادون قرمز خورشید را از خود عبور می‌دهد و بهترین سطح برای جذب این اشعه، لجن‌های سیاه رنگ لایه‌های زیرین هستند. این لجن‌ها در اثر جذب اشعه گرم می‌شوند و حالت انبساطی پیدا می‌کنند؛ در ادامه با فشاری که بر لایه‌های سطحی می‌آورند، باعث شکسته شدن آن‌ها و خروج به سطح کویر می‌شوند. این لجن‌های سیاه پس از خشک شدن، در اثر فرسایش باد و باران به‌شکل‌های تیز و برنده‌ای درمی‌آیند که امکان حرکت خودرو و حیوانات روی آن‌ها وجود ندارد.
این دریاچه، آب‌وهوای گرم و خشکی دارد و میزان بارندگی آن حدود ۲۰ میلی‌متر در سال است. دمای هوا در گرم‌ترین زمان به ۵۵ درجه و در سرد ترین زمان (شب) به ۲۵ درجه می‌رسد. میزان رطوبت موجود در هوا در فصول گرم در حد بسیار ناچیزی کاهش می‌یابد.
در زمان بارش باران در این منطقه، سیلاب هایی در زمین های اطراف پدید می آیند که به سمت دریاچه سرازیر شده و سطحی از آب دریاچه را در برمی گیرد. این آب ها به دلیل شوری کویرهای اطراف اشباع از نمک هستند و هنگامی که به دریاچه می ریزند، به دلیل دمای بالای هوا و سرعت زیاد تبخیر، تنها لایه ای از نمک، از خود باقی می گذارند. میزان اختلاف درجه ی حرارتی که در روز و شب پدید می آید لایه های نمکی سطحی را می شکند و رطوبت لایه های زیرین از میان ترک ها و شکستگی ها به بیرون نفوذ می کند. این رطوبت بر اثر خشکی هوا از بین می رود و چند ضلعی های نمکی (پلی گون های نمکی) سطح دریاچه را می پوشانند. در فصل زمستان این پلی گون ها در اثر مخروطی شدن با خاک رس به رنگ سیاه در می آیند و در فصل تابستان به علت شدت تبخیر به رنگ سفید نیز در می آیند. با کاهش مقدار نمک، پلی گون ها سخت و سفت می شوند و به هنگام افزایش مقدار نمک پلی گون ها حالت شکننده پیدا می کنند. ارتفاع ضلع های نمکی که در این منطقه وجود دارد به ۳۰ سانتی متر می رسد و مساحت آن ها تا یک و نیم متر مربع برآورد شده اند.
این پدیده منحصر به فرد را می توانید در مسیر جاده خاکی منتهی به آبشار پتاس، مشاهده کنید.

دریاچه نمک خور بزرگترین و قدیمی ترین دریاچه نمک در ایران است که مساحت حدود دو هزار کیلومتر مربع را در کویر مرکزی ایران را به خود اختصاص داده، این دریاچه علاوه بر اینکه بزرگترین تامین کننده پتاس در خاورمیانه است یک جاذبه طبیعی زیبا در ایران نیز محسوب میشود. اگر خوش شانس باشید و در زمان حضورتان بلورهای نمک در سطح زمین در میان اشکال چندضلعی تشکیل شده باشد با مناظر رویایی و زیبایی روبرو خواهید شد و اگر خوش شانس تر باشید و بعد از بارش باران به این دریاچه برسید انعکاسهای زیبایی از آسمان را مشاهده و تصاویر بسیار منحصر بفرد را ثبت خواهید کرد. ولی اگر مثل ما چندروز بعد از بارندگی وارد دریاچه نمک شوید فقط مناظر خطوط چندضلعیهای تشکیل شده از قبل قابل مشاهده است و در قسمتهای محدودی بلورهای نمک تشکیل شده که به نظرم حداقل زیبایی های این جاذبه طبیعی را به تصویر میکشد. بهترین زمان برای بازدید به نظرم زمان طلوع و غروب است که هم دمای مناسبی دارد و هم میتوان عکاسی بهتری انجام داد.برای بازدید ازاین دریاچه باید ورودی پرداخت کنید و مسیری حدود چهل کیلومتر از خور و بیابانک به سمت طبس حدکت کنید.

قدم زدن میان پلی گون های نمکی خور و بیابانک یک تجربه فوق العاده را برایتان به همراه خواهد داشت، تا جایی که چشم هایت کار کند صفحه‌ای صاف و سفید را می بینی، سکوتی عجیب را می شنوی و اگر خوش شانس باشید حتی صدای باد هم نمی آید فقط باید تجربه کنید تا حس خوب آن برای سال ها در ذهنتان بماند تجربه قدم زدن در خاکی نمکین که سفت تر از آهن است و لطیف تر از پر کاه فاصله خور تا خروجی کویر مصر پر است از این زیبایی وصف ناشدنی

در شرقی ترین بخش استان اصفهان در مسیر طبس - خور چند ضلعیهای نمکی را مشاهده میکنید. دلیل تشکیل: تبخیر سطحی آب از سطوح رسی نمکی است که باعث میشود نمکها به صورت کریستال بر روی خاک دیده شوند. برای به دست آوردن کلرید پتاسیم از این سطوح نمکی استفاده میشود. غیر از موارد مصرف زمینهای نمکی زیبا با ترکیب آسمان آبی مشاهده میکنید.