قلعه بیرجند بر بلندی تپهای در غرب این شهر ساخته شده و به قلعه تهده هم مشهور است(نام آن محله همین است.) میگویند این قلعه با راهروهایی زیرزمینی به ارگ بهارستان و کلاهفرنگی مرتبط است. این دژ در دوره صفوی ساخته شده است. این بنا، دو در بر ضلع شمالی و غربی دارد. با بازدید از این مکان تاریخی میتوانید عکسهای خوبی از بالای شهر بیرجند بگیرید.
#گلفام_سفر
قلعه بیرجند در مرکز تاریخی شهر در قسمتی مرتفع قرار گرفته و در زمان صفویه وظیفه دفاع از مردم شهر در مقابل حمله دشمنان وهمسایه ها را داشته، جنس قلعه از خشت و گل است و برج و باروهای قلعه به خوبی مرمت شده، طوری که میتوانید روی دیوارهای یه راحتی حرکت کنید و نمای شهر بیرجند ، بخصوص بافت قدیم را ازبالای برجها نظاره کنید، ورودی قلعه یک در چوبی ساده است.پلان قلعه فرم چهارگوشه دارد که در گوشه ها برجهای دیده بانی به شکل استوانه با ارتفاع ببشتر از دیوارها ساخته شده است.قلعه دو در ورودی دارد و در گذشته مسیرهای زیرزمینی مخفی به مکانهای مهم شهر داشته که در زمانهای بحران از این راهها برای انتقال افراد استفاده میشده. این قلعه در قلب مرکز تاریخی شهر بیرجند قرار دارد وهسته شکل گیری شهر بوده است.
قلعه بیرجند حدود ۳۰۰۰ متر مربع است که در دوره صفویه هسته اولیه شهر بیرجند میباشد که مردم دوره صفویه تا قاجاریه را از حمله مهاجمان بویژه ترکمن ها و ازبک ها در امان نگه می داشت . این قلعه دارای ۷ برج بوده که ۶ برج از آن باقی مانده است . این قلعه باتوجه به شواهد موجود به وسیله نقب های زیر زمینی به نقاط مهم شهر مثل ارگ بهارستان ،ارگ کلاه فرنگی ، قنات قصبه مرتبط بوده است.
قلعه بیرجند یکی از بزرگترین و قدیمیترین قلعه شهر بیرجند است که با نام های قلعه ته ده و قلعه پایین شهر نیز شناخته میشود. این قلعه در دوره صفویان ساخته شده است و مکانی برای حفاظت و نگهبانی از شهر بوده و مسکونی نبوده است. این قلعه بر روی مرتفعترین تپه شهر ساخته شده است و هسته اولیه شهر را تشکیل میدهد . به پیشنهاد دوستان میراث فرهنگی هنگام شب برای بازدید به این مجموعه وقت بزارید و هنگام صبح زیبایی خود را ندارد.داخل این مجموعه متاسفانه با اینکه از افراد بلیط دریافت میشه اما کسی برای توضیح دادن این اثر نبود و مسئولین این مجموعه برای راهنمایی ،مردم رو به خواندن کتیبه آهنی که داخل مجموعه نصب شده بود معرفی میکردند ؛نکته دیگه این بود که داخل مجموعه اتاقهای برای اسکان مسافران و رستوران بنا شده بود که جلوه خوبی نداشت .