هر چند پامنار امروز به خیابانی شمالی جنوبی که خیابانهای امیر کبیر و پانزده خرداد را به هم متصل میکند اما گذر پامنار در محلهی عودلاجان تهران قدیم منطقهی وسیعی از هستهی مرکزی تهران قدیم بوده است. اما آنچه وجه تسمیه این محل و علی الخصوص این خیابان نامیده شده است، منار موجود در خیابان پامنار کنونی است. بر اساس مطالعهای که میخواندم قدمت منار موجود از مسجد کنونی که در کنار ان قرار دارد بیشتر است و منار فعلی اصیلتر و قدیمیتر است. علاوه بر منار مشهور که به ثبت ملی رسیده است، چند مسجد مشهور از جمله مسجد آیت الله کاشانی و حتی خانهی وی در این محل قرار دارد. اما پامنار و بازدید از ان وقتی جذابتر میشود که وارد کوچه پس کوچههای پامنار بشوی. کوچههایی تنگ و پر پیچ و خم. با خانههایی قدیمی که گاه نشانی از زیبایی معماری گذشته بر طاق ورودی درها میبینی و حالا متروک و مخروب ماندهاند. اصلا فکر میکنی که نه در تهران که در جایی بی نشان هستی. قصد بازدید من از خانه فرهنگ بازار تهران من را به کوچه پس کوچههای پامنار کشاند.
شاید بخش شاخص خیابان فعلی پامنار کوچهی مروی باشد که به جنوب خیابان پامنار منتهی میشود.
.
*برای مطالعهی بیشتر، مقالهی " بازشناسی هویت مسجد پامنار تهران" نوشتهی آقای محمد بلوری بناب در شماره ۶۷ فصلنامهی اثر را ببینید.
پامنار یکی از خیابان های قدیمی شهر تهران و از دوره قاجار در دل محله تاریخی عودلاجان است که در دهه ۱۳۳۰ به ثبت ملی رسیده است. برای من همیشه سوال بود که پامنار یعنی چی و در نهایت وقتی منار معروف این خیابان را دیدم، جواب سوالم را یافتم. مناره مربوط به مسجد و مدرسه میرزاصالح یا آغابهرام است که از آثار تاریخی دوره قاجار است. خیابان سنگفرش شده پامنار از سمت جنوب به خیابان بازار یا پانزده خرداد و از سمت شمال به خیابان امیرکبیر می رسد و به جز منار معروف، چند اثر تاریخی مثل مسجد پامنار، خانه موتمن الاطبا، مسجد شاه آبادی، و ... در این خیابان قرار دارد.