با اینکه دفاتر بسیاری از ابتدای سال تاکنون تعلیق و تعطیل شده‌اند اما هنوز معیار مشخصی برای تشخیص دفاتر مجاز از غیرمجاز و تعریف مرجع رسیدگی به شکایات وجود ندارد. در غیر این صورت وارد شدن ضرر و زیان بیشتر به مسافران، فضای گردشگری را مسموم می‌سازد.
مسافر با چه معیاری دفتر مجاز را بشناسد؟
خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گردشگری ـ از ابتدای سال جاری تاکنون چندین دفتر خدمات مسافرتی تعطیل یا تعلیق شده‌اند. این امر صرف نظر از پیامدهایی که برای دفاتر و بازار سفر دربر دارد، سردرگمی، عدم اطمینان و هزینه‌ی بسیاری نیز بر مردم تحمیل می‌کند. اما با توجه به تعداد رو به ازدیاد دفاتر خدمات مسافرتی مردم چگونه می‌توانند دفاتر مجاز را از غیرمجاز تشخیص دهند و چه ملاکی را می‌توانند مد نظر قرار دهند تا با اطمینان خاطر سفر کنند.
علی اسدی بازرس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران معتقد است: «بستگی به فهم مسافر دارد؛ سفر از یک لباس دوختن مهم‌تر است، در حالی که مردم تا مطمئن نشوند به یک خیاط لباس نمی‌دهند و حتماً از چند نفر درباره کار آن پرس و جو می‌کنند اما وارد هر دفتری که تابلو زد وارد می‌شوند و مسافرت می‌روند.»
وی ادامه داد: «80درصد قضایا، به طمع مسافر برمی‌گردد، در شرایطی که حتماً باید لوح در دفتر نصب شده باشد، بدون تحقیق به هر دفتری که تابلو زده، وارد می‌شوند و نگاه نمی‌کنند که چنین مجوزی به دیوار باشد. وقتی وارد می‌شوند، دنبال کیفیت سفر نیستند، دنبال سفر ارزان می‌روند؛ پول می‌دهند که سفر ارزان بروند، به این فکر نمی‌کنند که به عنوان مثال بلیت رفت و برگشت تهران- استانبول حداقل 400هزار تومان میشود، یک هفته بخواهند در هتل سه ستاره اقامت کنند، حداقل شبی 50 دلار هزینه میشود. چطور این دفتر تور استانبول را 400 هزار تومان می‌فروشد.»
اسدی افزود: «فکر آن را نمی‌کند، پول را می‌دهد و برمی‌گردد می‌بیند دفتر برچیده شده است. من معتقدم مردم در این مشکلاتی که برای سفرها و در رابطه با دفاتر برایشان پیش می‌آید، سهیم هستند. یکی از دوستان نزدیک خود من، به دنبال سفر و حضور در نمایشگاه پکن بود و مدارک‌اش را به دفتری داد که قیمت را 10هزار تومان ارزان‌تر از ما داده، اما وقتی مراجعه کرد، متوجه شد اصلاً اقدامی نشده، حال می‌پرسید چه کند؟»
بازرس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران تأکید کرد: «مسافران خودشان هم مقصر هستند. 10 روز شکایت و رسیدگی به آن طول می‌کشد. همان طور که موقع خرید، بررسی زیادی انجام می‌دهند، برای اقدام به سفر هم باید از چند نفر آگاه و سفررفته بپرسند.»>
اسدی در مورد ملاک بودن عضویت در انجمن صنفی گفت: «عضویت در انجمن صنفی تضمینی بر درست عمل کردن و عدم کلاهبرداری نیست از طرف دیگر خیلی از آنها که لوح دارند عضو نیستند. افزون بر آن انجمن قدرت اجرایی ندارد تا بخواهد دفاتر را بازخواست کند.»
وی برای تشخیص دفاتر عضو انجمن گفت: «هر آژانس که عضو انجمن باشد، لوحی دارد که نصب می‌کند اما اصل کار مجوزی است که سازمان میراث صادر می‌کند، خیلی‌ها آن اصل را ندارند که بتوانند عضو انجمن بشوند، با کلاهبرداری دفتر باز می‌کنند.»
تشخیص دفاتر معتبر و غیرمعتبر برای آژانس‌داران هم ممکن نیست
محبوبه معماریان مدیر یکی از دفاتر خدمات مسافرتی و عضو انجمن صنفی دفاتر تهران گفت: «به ما هم بگویید چون ما هم نمی‌دانیم. گاهی مسافران قیمت‌های عجیب و غریبی از تورها به ما می‌دهند که متوجه نمی‌شویم چطور ممکن است، هتل‌های تاپ و قیمت‌های ارزان! ما نمی‌توانیم این طور تور ارائه بدهیم و مسافر سرگردان می‌ماند که چطور مطمئن شود.»
وی افزود: «گاهی از بازرس انجمن می‌پرسیدیم که دفتر ذکرشده مجاز است یا نه. ولی به نظرم باید یک لوح یا یک کد شناسایی باشد که مردم بتوانند با مرجعی آن را چک کنند تا مطمئن شوند. تلفنی باشد که بشود در مورد مجاز و غیرمجاز بودن و کیفیت خدمات دفتر پرسید.»
>معماریان معتقد است: «عضویت مهم است، حداقل برای آبرو هم مهم است. هر چند جلوی تخلف را نمی‌گیرد ولی خیلی از همکاران بودند که مجبور شدند به انجمن پاسخ‌گو باشند. به عنوان نمونه مدیر یکی از دفاتر می‌دانست که اشتباه کرده و به هر ترتیب و با پارتی‌بازی می‌خواست از زیر بار پرداخت خسارت شانه خالی کند اما مجبور شد مبلغی پرداخت کند تا مسافر راضی شود. ولی کسی که عضو نباشد، مهم نیست و اگر او را فرا بخوانند اهمیت نمی‌دهد.»
این مدیر دفتر خدمات مسافرتی عضو انجمن صنفی تهران گفت: «گواهی عضویت در انجمن کمی کوچک‌تر از مجوز اصلی بوده و به دیوار نصب شده است تا در معرض دید مسافر قرار بگیرد و می‌تواند ملاک باشد.»
معماریان در پاسخ به این پرسش که در برخی مشاغل تلفن شکایات نصب شده اما در دفاتر خدمات مسافرتی چنین چیزی را نمی‌بینیم که مسافر بداند با کجا باید تماس بگیرد، تصدیق کرد: «چند سال پیش چنین صحبتی پیش آمده بود ولی گویا قطعی نشد زیرا بازرس هم که مراجعه کرده، تذکری نداده است بنابراین احتمالاً اجباری اعلام نشده است.»
