درست است که ایران، کشوری چهار فصل است اما از لحاظ جغرافیایی در منطقه‌ای گرم و خشک واقع شده که همین موضوع باعث شده تا هر ساله، پرندگان مهاجر بسیاری در فصل زمستان، برای فرار از سرمای شدید مناطق شمالی، به کشورمان مهاجرت کنند. تالاب میانکاله یکی از محبوب‌ترین مقاصد در بین پرندگان مهاجر در این فصل است. این تالاب بین‌المللی که بخشی از برنامه‌های پیشگام حفاظتی یونسکو نیز محسوب میشود به بهشت پرنده نگری ایران هم معروف است.
تالاب میانکاله مازندران در شبه جزیره‌ای به همین نام قرار گرفته است. این شبه جزیره‌ی باریک از شمال به دریای خزر، از جنوب به خلیج گرگان، از غرب به تالاب زاغمرز و از شرق به جزیره‌ی آشوراده منتهی میشود. برای رسیدن به این تالاب، پیش از هرچیزی دانستن یک نکته ضروری است: بازدید از تالاب میانکاله تنها با مجوز اداره‌ی سازمان حفاظت محیط زیست بهشهر امکان‌پذیر است.
تورهای طبیعت‌گردی که تعداد افراد محدودی را برای بازدید از تالاب می‌برند، این مجوز را دارند، البته این مجوز را می‌توان به‌صورت شخصی هم گرفت که در این صورت باید نامه‌ای خطاب به رییس سازمان محیط زیست بهشهر بنویسید و در آن نام و نام خانوادگی و کد ملی‌تان را به همراه تعداد نفرات همراه، روز بازدید و وسیله‌ی نقلیه‌ای که می‌خواهید با آن به درون تالاب بروید را درج کنید و سپس نامه را فکس کنید تا پس از بررسی، مجوز در اختیارتان قرار بگیرد.
و اما کدام مسیر برای سفر به سمت تالاب میانکاله و بازدید از آن بهتر است؟ اگر از شهرهای غربی و مرکزی کشور به سمت تالاب میانکاله حرکت می‌کنید، بهتر است اول به ساری بروید، به این ترتیب می‌توانید در مسیر، سری هم به دشت ناز ساری بزنید. پس از آن، مسیرتان را به سمت شهر بهشهر ادامه داده تا به تالاب میانکاله برسید.
فراموش نکنید که اگر از مسیر گفته شده حرکت کردید، زمانی را برای توقف در دشت ناز ساری کنار بگذارید. این دشت، یکی از پناهگاه‌های حیات وحش ایران به شمار می‌رود. این منطقه‌ی 55 هکتاری، اصلی‌ترین مرکز تکثیر تعدادی از گونه‌های کمیاب ایرانی، به ویژه گوزن زرد خالدار محسوب میشود.
پس از بازدید از دشت ناز، سعی کنید زمان رسیدنتان به تالاب را طوری تنظیم کنید که یا در زمان طلوع و یا در زمان غروب به آن برسید، چراکه این تالاب در این دو نقطه‌ی زمانی، وصف ناشدنی‌ترین زیبایی را دارد. اما پیش از اینکه به تالاب برسید، باید بدانید که مسیر رسیدن به دروازه‌ی ورودی میانکاله آسفالت است. مسیر ماشین روی داخل میانکاله اما از میان درخت‌های محلی انار و تمشک می‌گذرد و بدون داشتن راهنما، ممکن است به راحتی در میان این جنگل گم شوید، پس فراموش نکنید که علاوه بر داشتن مجوز، حضور یک راهنمای کاربلد نیز برای بازدید از تالاب میانکاله، ضروری است.
انواع پرنده‌ها باتوجه به زیستگاه‌های مختلفی که در مناطق مختلف تالاب قرار دارند، در نیمه‌ی دوم سال به سمت تالاب میانکاله پرواز می‌کنند تا در آنجا مستقر شوند. بهترین زمان بازدید از تالاب که میزبان گونه‌های بیشتری از پرندگان است، اوایل زمستان است. شما در این تالاب می‌توانید این پرندگان را ببینید: اردک سرسبز و سرحنایی، اردک تاجدار، مرگوس‌ها، غاز خاکستری و پیشانی سفید و بالاخره قوها و پلیکان‌ها که جزو آخرین پرندگانی هستند که در فصل مهاجرت به میانکاله می‌رسند. از دیگر پرنده هایی که ممکن است در زمان حضور در تالاب میانکاله به آنها بربخورید می‌توان به اردک تاجدار، باکلان کوچک، اردک سرسفید، مرگوس بزرگ، سنقر تالابی، زنبور خوار، سنقر خاکستری، دلیجه، سنگ چشم، طاووسک، غاز پازرد، عروس غاز، گیلانشاه، قار، پرلا، کاکایی، پرستوی دریایی، بحری، پیغوی کوچک و چرخ‌ریسک دم‌دراز اشاره کرد.
متاسفانه در سال‌های اخیر و به دلیل بحران کم آبی، بخشی از تالاب در معرض خشکی قرار گرفته که همین موضوع، روند مهاجرت پرندگان را تحت تاثیر قرار داده است. امید است به‌زودی این مشکل حل شده و تالاب زیبای میانکاله، به روزهای اوج خودش برگردد.
