مرز بین اقیانوس‌ها کجاست؟

بر روی کره زمین 5 اقیانوس داریم که همه آن‌ها به هم متصل هستند و یک شاکله آبی واحد را تشکیل می‌دهند. از نظر تاریخی فقط 4 اقیانوس اطلس (Atlantic)، آرام (Pacific)، هند (Indian) و منجمد شمالی (Arctic) وجود داشته است. سازمان بین‌المللی هیدرو گرافی (International Hydrographic Organization) بر اساس شواهد و مدارکی که مبنی بر کشف یک اقیانوس جدید به دست آمد و با توجه به تأثیری که این بدنه آبی دارای اکوسیستم مشخص، بر آب‌وهوای جهانی دارد، در سال 2000 اقیانوس جدیدی را به نام اقیانوس قطب جنوب معرفی کرد.

اقیانوس قطب جنوب (Southern Ocean) که به آن اقیانوس جنوبی نیز می‌گویند، به‌عنوان پنجمین اقیانوس روی زمین و چهارمین اقیانوس بزرگ بین اقیانوس‌ها معرفی شد. کوچک‌ترین اقیانوس جهان نیز، اقیانوس قطب شمال است. همان‌طور که بین کشورهای مختلف مرزهای ملی تعیین می‌شود، بین 5 اقیانوس نیز مرزهای مشخصی وجود دارد که این مرز‌ها توسط سازمان بین‌المللی هیدرو گرافی مشخص‌ شده است. البته طبیعی است که همه با این مرزها موافق نیستند و ممکن است سازمان‌ها و افراد مختلف به مرزبندی‌های دیگری اعتقاد داشته باشند.

اقیانوس آرام بزرگ‌ترین اقیانوس است که از اقیانوس جنوبی تا اقیانوس شمالی امتداد پیدا کرده است. مرز شرقی آن به آمریکای شمالی و جنوبی می‌رسد و سرانجام به اقیانوس اطلس در دماغه هورن (Cape Horn، جنوبی‌ترین ‌نقطه در جزایر دیه‌گو رامیرز کشور شیلی در آمریکای جنوبی) راه پیدا می‌کند. مرز این دو اقیانوس تا اقیانوس قطب جنوب به‌صورت خطی مستقیم امتداد می‌یابد. مرز غربی این اقیانوس نیز توسط مجمع‌الجزایر شرقی هند، دریای فیلیپین، دریای ژاپن و دریای اُخُتسک (Okhotsk) در نیمه شمالی و سواحل استرالیا در سواحل جنوبی تعریف‌ شده است. اقیانوس آرام در جنوبی‌ترین نقطه تاسمانی (Tasmania) به اقیانوس هند می‌رسد.

اقیانوس اطلس به‌ عنوان دومین اقیانوس بزرگ جهان از اقیانوس جنوبی تا اقیانوس شمالی مابین قاره‌های آمریکا، آفریقا و اروپا امتداد یافته است. این اقیانوس، اقیانوس آرام را در دماغه هورن و اقیانوس هند را در دماغه آگولاس (Cape Agulhas) در جنوب آفریقا ملاقات می‌کند. همچنین در شرق در نزدیکی تاسمانی به اقیانوس آرام می‌پیوندد.

اقیانوس هند به‌عنوان سومین اقیانوس بزرگ جهان از شمال اقیانوس جنوبی آغاز و تا هند، شبه‌جزیره عربستان و آسیای جنوب شرقی ادامه پیدا می‌کند. این اقیانوس در قسمت غربی به ساحل آفریقا می‌رسد و مرز آگولاس را با اقیانوس اطلس تشکیل می‌دهد و در قسمت شرقی در نزدیکی تاسمانی به اقیانوس آرام می‌رسد.

مرزهای اقیانوس قطب شمال پیچیدگی بیشتری دارد زیرا قسمت زیادی از زمینِ آنجا به‌صورت تکه‌تکه است. به‌طورکلی این اقیانوس از شمال به قطب شمال، در نیمکره غربی به آمریکای شمالی و در نیمکره شرقی به اسکاندیناوی (Scandinavia) و سیبری (Siberia) می‌رسد. اقیانوس قطب شمال در نزدیکی گرینلند (Greenland) و ایسلند (Iceland) به اقیانوس اطلس و در تنگه برینگ (Bering Strait) به اقیانوس آرام می‌رسد.

بهترین مرزبندی مربوط به اقیانوس جنوبی است. مرز اقیانوس جنوبی به‌صورت یک دایره در اطراف قطر جنوب در مدار 60 درجه است.

اقیانوس‌های اطلس و آرام در کجا قابل‌مشاهده هستند؟

طبیعتاً مرز بین دو اقیانوس بهترین مکان برای داشتن چشم‌اندازی هم‌زمان از هر دو اقیانوس است؛ بنابراین دماغه هورن در جنوب شیلی مناسب‌ترین جای ممکن است. برای این کار می‌توانید کشی کروزی که از آرژانتین به سمت شیلی می‌رود را سوار شوید. این کشتی دماغه را دور می‎زند و اگر هوا مناسب باشد بازدیدکنندگان را برای گشت در ساحل دماغه هورن پیاده می‌کند. با توجه به نوع آب‌های اطراف این دماغه و مشکلاتی که در زمان نامساعد بودن آب و هوا به وجود می‌آید، سفر به دماغه هورن ممکن است همیشه به بازدید از ساحل این منطقه منجر نشود.

راه دیگر دیدن هم‌زمان این دو اقیانوس و صعود به یک کوه آتش‌فشانی در پاناما است. آتش‌فشان بارو (Barú) که بلندترین کوه پاناما نیز محسوب می‌شود، بیش از 3352 متر ارتفاع دارد. با توجه به عرض 120 کیلومتری باریکه پاناما و موقعیت مکانی این آتش‌فشان در باریکه پاناما، معمولاً در روز با قرار گرفتن بر بلندای این کوه هر دو اقیانوس آرام و اطلس قابل‌ مشاهده هستند.

اقیانوس‌های اطلس و هند در کجا قابل‌ مشاهده هستند؟

در دماغه آگولاس به‌ عنوان جنوبی‌ترین نقطه قاره آفریقا امکان دیدن هر دو اقیانوس به‌طور هم‌زمان فراهم است. برخلاف دماغه هورن، دماغه آگولاس دسترسی بسیار خوبی دارد و معمولاً شرکت‌‌های گردشگری تورهای منظمی را به مقصد دماغه آگولاس برگزار می‌کنند.

اقیانوس‌های هند و آرام در کجا قابل‌مشاهده هستند؟

چشم‌انداز هم‌زمان اقیانوس‌های هند و آرام در دماغه‌ای که در جنوبی‌ترین نقطه جزیره تاسمانی استرالیا قرار دارد قابل بازدید است. برای رسیدن به این منطقه باید ابتدا مسیری دوساعته از هوبارت (Hobart) تا مکانی به نام کاکل کریک (Cockle Creek) را طی کنید. از این منطقه تا دماغه مسیر پیاده‌روی حدوداً 2 تا 3 ساعته دارد.

منبع: amusingplanet.com