بهتازگی یکی از واحههای کهن عربستان سعودی طی پروژه دیزِرت ایکس العلا Desert X AlUla به یک زمینبازی هنر معاصر تبدیل شد. در این رویداد، 14 هنرمند داخلی و بینالمللی کنار یکدیگر جمع شده و با الهام از محیط پیرامون صحرا، سازههایی مناسب و درخور در آن نصب نمودند. اینگونه نصب تعاملی آثار هنری نخستین بار است که در عربستان سعودی اتفاق میافتد و از اسپینآفهای پروژه دیزِرت ایکس میباشد که هر دو سال یک بار در دره کوچلای کالیفرنیا برگزار میگردند.
این برای هنر معاصر در عربستان سعودی لحظهای تاریخی به شمار میرود؛ کشوری که هنرمندان جوان بسیاری (ازجمله بانوان) دارد و شماری از آنها اکنون از این صحرا بهعنوان بوم نقاشیشان استفاده کردهاند. بازدیدکنندگان به این اثر هنری بزرگ فرا خوانده شدهاند و میتوانند روی چالههای مصنوعی اثر الآن من را میبینی و الآن دیگر نمیبینی کار خانم منال الضویان بپرند یا در اثر یک دو سه تاب بخور! کار گروه هنری دانمارکی سوپرفِلِکس با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند.
نِویل وِیکفیلد، کارگردان هنری دیزِرت ایکس و متصدی پروژه دیزِرت ایکس العلا میگوید: «ما امیدواریم با ایجاد یک نمایشگاه هنر معاصر مختص منطقه در صحرای العلا، مکالمات جدیدی برقرار شود و افراد و جوامع ارتباط کلامی و فرهنگی تازهای با یکدیگر داشته باشند. این نمایشگاه شهروندان عربستان سعودی را که نیمی از آنها زیر 30 سال سن دارند، بهسوی خود خواهد کشاند و ارتباط خوبی با آنها برقرار خواهد کرد. ایجاد یک ارتباط خوب در این دورهی انزوابرانگیز راهی را پیش رو مینهد تا آن دسته از هنرمندان و افراد عادی که مدتها منزوی بودهاند، با یکدیگر ارتباط بهتری داشته باشند.»
بااینکه برخی از هنرمندان این اثر فشاری سیاسی را برای کنار کشیدن از کار نمایشگاه روی خود احساس میکردند، ولی در آخر از اینکه در آن شرکت کردند خشنود بودند. کیسِیلا کولان، هنرمندی که یک مجسمه بزرگ پرتابه شکل را برای دیزِرت ایکس طراحی کرده است میگوید: «این حقیقت که من بهعنوان یک بانوی هنرمند اهل پورتوریکوی ایالات متحده توانستم یک شیء عظیم شبیه به پرتابه و گلوله را بسازم و در صحرایی در عربستان سعودی بگذارم، تحول بزرگی است. آنها به من اجازه دادند هرچه را میخواهم به نمایش بگذارم و هیچ سانسوری در کار نبود.»
کشور عربستان سعودی که پیشتر آن را به بیرون راندن و نپذیرفتن خارجیها میشناختند، اکنون دربهایش را به روی همه گشوده و گامی بهسوی هر چه بیشتر شنیده شدن صداهای جدید در فرهنگ معاصرش برداشته است. برخی هنرمندان مانند لیتا آلبوکرک از این موقعیت برای انجام یک حرکت هوشمندانه استفاده کردند. اثر او بسیار چشمگیر و نیرومند است؛ چراکه قرار دادن یک فضانورد زن در صحرا، بیعتی دوباره با نقش عربستان سعودی در پیدایش علم نجوم قلمداد میگردد. دیگران ازجمله اِلسید هنرمند فرانسوی-تونسی، کار اصلی را به خود صحرا سپردند. اثر سراب او بر پایه یک داستان عاشقانه قرن هفتمی منطقه عربستان است. السید با درآوردن داستان این عشق ممنوعه به فرم حروف بزرگ خوشنویسی، جهشی معاصر به آن میبخشد. او بیان نمود: «هنگامیکه پایم را در صحرای العلا گذاشتم، متوجه شدم که نمیتوانم با محیط آن رقابت کنم، پس تصمیم گرفتم اثری را بیافرینم که با صحرا در هم آمیزد. دو عاشق داستان جمیل و بثینه هیچگاه نتوانستند به هم برسند. عشق آنها یک سراب بود. ولی عشق فراگیر است و ما انسانها را با هم متحد میکند.»
«سراب» اثر السید
«باغ ریزش سنگها» اثر محمد احمد ابراهیم
«نیمنگاهی به گذشته» اثر زهره آل الغمدی
«گذرگاه تنگ» اثر راشد الشاشی
«حلقههای فولادی» از مجموعه اثر «کوتاهترین فاصله بین دو نقطه» اثر رایانی تبت
«الآن مرا میبینی و الآن دیگر نمیبینی» اثر منال الضویان
«نجمه (آن زن هزار خورشید را روی لایههای شفاف فضا چید)» اثر لیتا آلبوکرک
«گذرگاه تنگ» اثر راشد الشاشی
«یک دو سه تاب بخور!» اثر گروه سوپرفلکس
«الآن من را میبینی و الآن دیگر نمیبینی» اثر منال الضویان
«خلخال علیا» اثر شِرین گیِرگوئی
«نیمنگاهی به گذشته» اثر زهره آل الغمدی
«مسیر گمشده» اثر موهاناد شونو
«آینده همین لحظه است» اثر کیسِیلا کولان
منبع: mymodernmet.com