نشانههای تاریخی را در هر کوچه و پس کوچه میتوان دید. بافت های قدیمی و تاریخی را در محله ها و کوچه های قدیمی در سراسر ایران قابل مشاهده هستند. در معماری های قدیمی در دوره های تاریخی از زمان قدیم سردر و کتیبه از اجزای اصلی ورودی خانه ها محسوب میشد و تمام خانه به بخصوص خانه های اشرافیان و اعیان، سردر های زیبا و مجلل تری داشتند. و مردم عادی سردر های ساده ای داشتند که بیشتر کتیبه هایی با مضامین مذهبی در بالاترین نقطه این سردر ها قرار میگرفتند.
این سر در تاریخی در خیابان صفی علیشاه تهران قرار گرفته، اما در طول چند ماه گذشته ورودی ان با سیمان پوشانده شده است
ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺍﻭﻝ ﺑﺎ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺑﺎﺳﺘﺎنی ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ﺣﺲ ﻣلی ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ، ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﺑﺮ ﺳﺮﺩﺭ خانهها نقش میبست، اما ﺑﺎ ﺑﻪ ﮐﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭی ﻏﺮبی ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﻬﻠﻮﻱ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎی آن ﻣﻌﻤﺎﺭی، ﺗﺰﻳﻴﻨﺎﺕ ﻧﻤﺎی ﻭﺭﻭﺩیﻫﺎ ساده بود ﻭ ﺟﺎی ﺁﻥ ﺭﺍ بعضا ﺳﻨﮓﻫﺎی ﺗﺰﻳﻴنی، ﺳﻴﻤﺎﻥ، ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺪﻳﺪ ﮔﺮﻓت و حتی حذف ﺗﺰﻳﻴﻨﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻣﻌﻤﺎﺭی، به مرور سردرهای تاریخی را نیز از بین برد.
سر در تاریخی خانه «آیتالله مهدوی کنی» در روستای کن
نشانههای باقی مانده از خانههای قدیمی یعنی همین سردرها، این روزها در نقاط بسیاری از هر شهر دیده میشود. از بافتهای تاریخی چون اودلاجان، سنگلج و محلههای قدیمی گرفته تا بازارهای قدیمی و بناهای تاریخی باقی مانده که بعضا در فهرست آثار ملی کشور و یونسکو هم به ثبت رسیدهاند. از سر در کاخ ابیض در کاخ جهانی گلستان گرفته تا سردرها و درهای قدیمی باقی مانده در ویترینهای تالارهای اسلامی موزه ملی ایران. در طول چند سال گذشته با داغ شدن تبِ حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخ کشور، دوستدارانِ میراثی که برخی از آنها تا همین چند سال قبل با باقی ماندن ساختار بناهای قدیمی که مردم در آن زندگی میکردند، مخالف بودند، با انتشار تصاویری مختلف از سردرها، بناهای قدیمی و تاریخی و درهایی که بعضا تنها نشانهی باقی مانده از ایرانِ گذشتهاند، سعی در معرفی و حفاظت از آنها دارند.
سر در تاریخی کاخ ابیض در کاخ جهانی گلستان
اما این که میراث فرهنگی و متولیان شهری چه میزان به این نشانههای باقی مانده که در برخی موارد آخرین قربانی بناهای تاریخیِ در حال تخریب در کوچه پس کوچههای قدیمی هستند، اهمیت میدهند و چه قوانین یا ضوابط حفاظتی برای آنها دارند، جای سوال است.
سر در تاریخی «سرای رشتی» در بازار بزرگ تهران
سر در تاریخی در خیابان نوفل لوشاتو
سر در تاریخی در خیابان خیام
سر در تاریخی در خیابان خیام
سر در تاریخی در استان فارس، شیراز، بافت تاریخی اسکندریه
سر در تاریخی در محله گلابدره ، دربند - عکس از مهدی غلامی
سر در تاریخی استان گیلان، شهر رشت، محله تاریخی ساغریسازان - عکس از فاطمه خلیلی
سر در تاریخی در خیابان فروزش تهران
منبع: ایسنا