چه اهل سفر باشید یا نباشید، ممکن است در مورد نحوه درست برخورد با جامعه میزبان و مردم بومی چیز زیادی ندانید. شاید حتی به فکرتان هم نرسیده باشد که برای داشتن سفری با کیفیت‌تر و ایمن‌تر نیاز به دانستن نکات زیادی درباره رفتار با جامعه میزبان داریم، زیرا قبل از این که آن محل مقصد سفر ما باشد، خانه و محل زندگی و کسب‌وکار انسان‌های دیگری است.
تا می‌توانید مودب و متواضع رفتار کنید
در برخورد با افراد محلی، روستانشینان، عشایر و چوپان‌ها محترم و متواضع باشید و ادب را رعایت کنید و هنگام سلام کردن به افراد مسن، پیش‌دستی کنید. تجربه شخصی خیلی از طبیعت‌گردها و گردشگران نشان می‌دهد که این افراد به اغلب مسافرها به چشم جوان‌هایی با سواد و با فرهنگ نگاه می‌کنند و انتظار ندارند از شما بی‌احترامی یا رفتارهای عجیب و غریب ببینند. هنگام عبور از روستا، از شوخی کردن با همراهان خود پرهیز کنید و در نظر داشته باشید که ورود شما به روستا به ویژه در لباس و تجهیزات طبیعت‌گردی یا کوه‌نوردی که معمولاً رنگ‌های شادی هم دارند، کنجکاوی جمعیت روستایی را برمی‌انگیزد و حرکات و رفتار شما را زیر ذره‌بین آنها قرار می‌دهد یا حداقل برایشان جالب است. محلی‌ها خود را از لحاظ جسمانی و برخورد با طبیعت قوی‌تر از شهری‌ها می‌دانند. سعی کنید توی ذوقشان نزنید.
مراقب حریم خصوصی بومی‌ها باشید
در برخورد با بچه‌ها مهربان و صبور باشید و از اینکه ممکن است دنبال شما راه بیفتند و وسایل شما را از روی کنجکاوی لمس کنند، تعجب نکنید. همچنین قبل از اینکه مشغول عکس گرفتن و فیلمبرداری از داخل روستا شوید، حتما از فرهنگ و آداب و رسوم منطقه مطلع شوید. از همه چیز و همه کس عکس نگیرید. برقراری حس امنیت و احترام به حریم خصوصی به ویژه برای خانم‌های محلی به هر عکس زیبایی ارجحیت دارد.
لطفا به محیط و هنجارهای بومی احترام بگذارید
در مقابل درب ورودی خانه‌ها بی‌دلیل توقف نکنید و سعی کنید در اماکن عمومی مانند مغازه‌های آن روستا یا شهر کوچک، قهوه خانه، مسجد یا میدان بزرگ منطقه جمع نشوید. از پوشیدن شلوارک و رکابی در داخل روستا یا هنگام عبور از کنار چادرنشینان پرهیز کنید .سعی کنید تا جایی که امکان دارد لباس‌های ساده بپوشید یا حتی همرنگ محلی‌ها شوید. (بر متفاوت جلوه کردن اصرار نورزید). هنگام ورود به اماکن مذهبی که معمولاً با اسامی مثل پیر ، قدمگاه ، اجاق ، زاویه ، آستانه ، سقاخانه و …. شناخته می شود، دقت داشته باشید که اینگونه اماکن در نظر افراد محلی از قداست و احترام زیادی برخوردار هستند. برخی از درختان مثل درخت توت ، زال زالک ، سدر (کنار) هم مقدس شمرده می‌شوند، البته این قداست از مکانی به مکان دیگر فرق می کند. پیش از این هم درباره درختان مقدس در فرهنگ ایرانی صحبت کرده بودیم.
وارد مناطق کشت‌وکار نشوید
از ورود به کشتزارهای گندم و علفزارهایی که در انحصار افراد قرار دارند، خودداری کنید. در صورت اجبار از مرزهای موجود بین قطعه زمین‌ها عبور کنید. یادتان باشد که این زمین‌ها یا باغ‌ها منبع درآمد روستاییان است یا متعلق به شخص دیگری است که روستایی برایش کار می‌کند و به اضافه چند راس گوسفند همین مزارع کوچک تنها منابع درآمد آنها است. از آنجا که در فصل کاشت یا موقع وجین و برداشت محصول، زنان و دختران جوان هم پا به پای مردان در مزارع و باغات مشغول کار کردن هستند باید از ورود به آنجا بدون اجازه جداً خودداری کنید. حتما در صورت ورود ناخواسته به ملک خصوصی افراد در مواجهه با اعتراضشان به جای بحث و مجادله، از آنها عذرخواهی کنید.
به حقوق حیوانات احترام بگذارید
در برخورد با سگ‌های گله سر به سر آنها نگذارید و خشم آنها را برانگیخته نکنید، زیرا این کار موجب نارضایتی صاحب گله میشود. در مقابله با سگ‌های وحشی از خود چوپان یا صاحب سگ کمک بگیرید. اگر از محل گذر شما گله گوسفندان یا بزها عبور می‌کنند نظم گله را با توقف بی‌جا یا عکاسی کردن بهم نزنید. حیوانات کوچک‌تر را از مادرشان جدا نکنید و اصرار نداشته باشید حتما برای گرفتن یک عکس سوار اسب‌ها شوید.
هوشمندانه و با دقت از محلی‌ها اطلاعات کسب کنید
موقع پرسیدن آدرس یا فاصله بین دو منطقه توجه داشته باشید که افراد محلی در تخمین زمان‌ها، معمولاً به دلیل عدم استفاده زیاد و روزمره از ساعت یا به علت آشنایی و رفت و آمد زیاد در محل و از سر عادت آن محل را نزدیک‌تر از آنچه هست برآورد می‌کنند و برعکس، در دوری فاصله‌ها دچار اغراق و مبالغه می‌شوند. فراموش نکنید که زندگی در طبیعت با طلوع و غروب آفتاب ارتباط بیشتری دارد.
تالیف: لست‌سکند
