آنچه که باید درباره جزایر ایرانی خلیج فارس بدانید (قسمت دوم)

خلیج همیشه فارس در جنوب کشورمان قرار دارد و نام خلیج فارس تا ابد خلیج فارس باقی خواهد ماند. در این میان آنچه که کمتر به آن پرداخته شده آشنایی با جزایر ایرانی موجود در خلیج همیشه فارس است.

به نظر می رسد ما ایرانیان باید بیش از پیش با جزایر ایرانی موجود در خلیج فارس آشنا شویم تا بتوانیم هرچه بهتر و علمی تر به هرگونه ادعای جعلی در رابطه با جزایر ایرانی و خلیج فارس پاسخ گوییم. در خلیج همیشه فارس در حدود 30 جزیره بزرگ و کوچک قرار دارند که تعدادی از آنها مسکونی بوده و تعدادی نیز غیر مسکونی اند.

جالب است بدانید که ورود به تعدادی از جزایر ایرانی حتی برای ما ایرانی ها نیاز به اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح دارند، چرا که در آنها تاسیسات نظامی و نفتی مستقر شده است، با این وجود تعداد جزیره های ایرانی در خلیج فارس آنقدر زیاد است که گردشگران بتوانند با خیال راحت به بازدید ازآنها بروند. جزایر ایرانی خلیج فارس در حوزه سیاسی سه استان بوشهر، خوزستان و هرمزگان قرار دارند، هفته گذشته با 12 جزیره آشنا شدیم و امروز، نگاهی خواهیم داشت به سایر جزایر ایرانی خلیج همیشه فارس، :

جزیره هندورابی

این جزیره با 8 / 22 کیلومتر مربع مساحت، در حد فاصل بین دو جزیره کیش و لاوان قرار گرفته، سطح هندورابی هموار و تقریباً بدون عارضه طبیعی است. هندورابی در فاصله 325 کیلومتری بندر عباس و 133 کیلومتری بندرلنگه قرار دارد و بلند ترین نقطه آن بیست و نه متر و بزرگ ‌ترین قطر آن هفت و نیم کیلومتر است.

این جزیره از یک رشته ارتفاعات کوتاه پوشیده شده و کرانه ‌های آن با شیب ملایمی به دریا منتهی می ‌شوند. مجاورت با دریا، اغلب موجب بالا رفتن میزان باران و رطوبت می شود، با این حال در تمام کرانه‌ های خلیج فارس همجواری با دریا تأثیر چندانی بر میزان بارش این نواحی ندارد.

فعالیت اقتصادی اکثر اهالی در جزیره هندورابی، صید و غواصی است و جالب آنکه فعالیت ‌های صنعتی یا بهره‌ برداری از معادن و منابع زیر زمینی و حتی صنایع دستی در هندورابی وجود ندارد. محیط زیست جزیره به دلیل بسته بودن آن محدود است و موجوداتی از قبیل انواع پرندگان کوچک و پرندگان مهاجری مانند باز و شاهین و تعداد کمی از خزندگان و موش صحرایی در آن زندگی می‌کنند.

جزیره کیش

در گذشته این جزیره را قیس می نامیدند. کیش با شکل بیضی خود و با مساحت 89.7 کیلومتر مربع و با طول 15.6 و عرض 7 کیلومتر، در جنوب غربی بندرعباس قرار گرفته است. جزیره کیش امروزه تبدیل به مهم ترین قطب گردشگری در خلیج همیشه فارس شده است و به دلیل ساخت و سازهای بسیاری که در جزیره صورت گرفته است همانند گذشته محیط زیست بکر خود را ندارد.

کیش را به جرات می توان یکی از مهم ترین جزایر ایران و از مهم ترین مقاصد گردشگری در کشورمان نامید که جاذبه های گوناگون طبیعی، تاریخی، تفریحی و انسان ساخت آن گردشگران بسیاری را در طول سال به آن جذب می کند.

جزیره فرور بزرگ

این جزیره با مساحت 26.2 کیلومتر مربع در 20 کیلومتری خاک مادرقرار دارد. جالب است بدانبد که این جزیره بر روی یکی از کمربند های زلزله‌ خیز جهان قرار دارد. سطح جزیره از تپه ماهورهای کوچک تشکیل شده است. جزیره شیب‌های تند و پرتگاه ‌هایی دارد که گاهی ارتفاع آنها از ده متر بیشتر است، و به دلیل عمق زیاد رنگ‌ آب در نزدیکی جزیره سیاه است.

در جزیره فرور بزرگ بقایای ساختمان‌ های مخروبه و اراضی کشاورزی بایر و چاه‌ های آب به همراه یک چراغ دریایی وجود دارد که نشان از مسکونی بودن جزیره در زمان ‌های گذشته است. در حال حاضر جزیره غیر مسکونی است و تنها تعدادی مأمور دولتی در آن حضور دارند. در آب‌ های این جزیره ماهی فراوان وجود دارد و به همین خاطر صیادان در اطراف آن فعالیت زیادی دارند.

جزیره فرور بزرگ یکی از کانون‌ های زیست حیات وحش است، و تعداد بی ‌شماری پرندگان از قبیل: عقاب ماهیگیر، طوطی، چک‌چک، قمری خانگی، چکاوک، کاکلی، پرستو، بلبل خرما، چاخ لق، هدهد، دم جنبانک زرد، چک‌چک سرسیاه، زنبور خور معمولی و همچنین خارپشت، مارمولک، مار جعفری و عقرب در آن زندگی می ‌کنند. این جزیره به علت داشتن مار های زیاد به مارور نیز شهرت دارد.

جزیره فرور کوچک

نام دیگر این جزیره غیر مسکونی فرورگان است، که در جنوب فرور بزرگ و شمال جزیره سیری قرار دارد، مرتفع ‌ترین نقطه آن از سطح دریا 36 متر است. به علت موقعیت اقلیمی و استقرار در مسیر مهاجرت پرندگان دریایی، زیستگاه گونه ‌های متنوع پرندگان مهاجر و بومی است.

جزیره سیری

این جزیره با مساحت 17.3 کیلومتر مربع، در میانه خلیج فارس قرار دارد، فاصله آن تا مرکز شهرستان ابوموسی که در قسمت شرقی جزیره واقع شده، حدود 27 کیلومتر و تا مرکز استان حدود 152 مایل دریایی است.

نام اصلی آن راز است، که به دلیل نزدیکی با مناطق عرب نشین حاشیه جنوبی خلیج فارس، اعراب از معادل عربی این نام یعنی سری استفاده کردند، که این نام در زبان ‌های اروپایی سیری تلفظ شده و از راه زبان‌ آنان به فارسی وارد شده است. این جزیره فاقد پستی و بلندی است و نسبتاً مسطح است، به گونه ای که مرتفع ‌ترین نقطه آن 24 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

بزرگ ‌ترین ابعاد طولی و عرضی جزیره 1 / 6 و 4.6 کیلومتر است. شکل جزیره در قسمت ‌‌های شمالی و نزدیک سواحل ذوزنقه ‌ای است، و مناطق مسکونی با سایر تأسیسات دارد. پوشش گیاهی منطقه فقیر است، ولی تعداد نخل خرما بطور پراکنده در جزیره وجود دارد، که محصول آن فقط مورد مصرف محلی است، همچنین در این جزیره معدن خاک سرخ موجود است.

جزیره تنب بزرگ

این جزیره تقریباً گرد است و خاک شنی و خشک دارد، نام‌ های دیگر آن در قدیم تنب گَپ، تنب مار و تل مار بوده است. در قسمت ‌های جنوب غربی و نزدیکی سواحل آن خانه ‌های مسکونی از راه چندین خیابان و جاده به هم پیوسته ‌اند، این جزیره در شمال شرقی ابوموسی واقع شده و در دارای موج ‌شکن و لنگرگاه است. مردم بومی این جزیره از صید ماهی و مروارید امرار معاش می ‌کنند، مار های سمی و کوچک در این جزیره به وفور وجود داد.

مطاف

این جزیره نیزاز جزیره‌های غیر مسکونی ایرانی در خلیج فارس است که در استان بوشهرواقع شده. این جزیره توده‌ای از ماسه به عرض تقریبی یک میل و طول تقریبی ده میل است که در هنگام مد زیر آب می‌رود و در هنگام جزر بیرون می‌آید. وقوع طوفان و یا آشنا نبودن دریانوردان به منطقه، قایق‌های ماهی‌گیری زیادی را در این ناحیه به گل می‌نشاند.

آب اطراف این توده ماسه به خاطر عمق کم موج‌های زیادی دارد. در میان دریانوردان خلیج فارس این مثل رایج است که: «موج مطاف نخوردی، خرما به گربه میدی» که کنایه از اسراف و ندانستن قدر دارایی حاصل از کار پر زحمت است.

جزیره ناز

این جزیره غیر مسکونی که کاملاً مسطح است با مساحت حدود سه هکتار در یک کیلومتری ساحل شرقى قشم‌ قرار گرفته است و فاقد ساحل شنى است. اطراف جزیره را دیواره‌ هاى صخره ‌اى به ارتفاع پنج تا ده متر دربر گرفته است. در زمان جزر با پس ‌روى کامل آب دریا براى مدت کوتاهى باریکه ‌اى از خشکى جزیره ناز را به ساحل قشم وصل مى ‌کند. روبه‌ روى جزیره ناز در قشم ساحل شنى قرار دارد، که مکان مناسبى براى تغذیه پرندگان دریایى و ماهیگیران بومى است.

جزیره هرمز

هرمز یکی دیگر از جزایر بیضی شکلی است که در ورودی خلیج فارس و در فاصلهٔ ۸ کیلومتری بندرعباس قرار دارد. این جزیره به علت موقعیت جغرافیایی و مجاورت با تنگه هرمز کلید خلیج فارس نامیده می شود.

مهم ترین خصلت هرمز، رنگی بودن خاک ساحل و جزیره و دره ی نمکی در این جزیره است ، حدود سه سال است که در نیمه ی دوم سال که فصل مناسب سفر به مناطق جنوبی است هنرمندان با استفاده از خاک های رنگی این جزیره فرش خاکی هرمز رو بر زمین ترسیم می کنند.

جزیره هنگام

با مساحت 50 کیلومتر مربع، یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان در کرانه‌ های جنوبی جزیره قشم است. هنگام دارای معادن نمک، خاک وسرب است. بزرگترین قطر آن از روستای هنگام کهنه تا روستای هنگام جدید ۹ کیلومتر است. تنها فعالیت اقتصادی در جزیره هنگام که اکثر اهالی به آن مشغولند، ماهی‌گیری و صیادی است. از مهم ترین جاذبه های این جزیره باید به ساحل دلفین ها اشاره کرد که دلفین ها در نزدیکی سواحل هنگام به نزدیکی قایق ها می آیند و ضمت همراهی قایق ها شروع به بازی می کنند.

جزیره لارک

با 7 / 48 کیلو متر مربع مساحت، در فاصله ۱۸ مایل دریایی از مرکز استان شهر بندرعباس و ۶ مایل دریایی از شهر قشم و در جنوب شرقی این شهر در تنگه هرمز قرار دارد. بلند ترین نقطه آن ۱۳۸ متر از سطح دریا ارتفاع دارد، و بزرگ ترین قطر آن ۶/۱۰ کیلومتر است.

این جزیره از کوه های آتشفانی مخروطی شکل تشکیل شده و یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان ‌است. در این جزیره فعالیت کشاورزی وجود ندارد و تنها فعالیت اقتصادی اکثر اهالی جزیره لارک صیادی و غواصی است. آب آشامیدنی مردم این جزیره بیشتر از طریق بندرعباس تأمین می ‌گردد و همچنین آب برکه‌‌ ها و چاه‌ های آن مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

ام الکرم

از جزیره‌های غیر مسکونی ایرانی در خلیج فارس است که در استان بوشهر قرار دارد. این جزیره در نزدیکی کرانه‌های دهستان بردخون شهرستان دیر واقع شده است و سطح خاک آن تنها یک متر از سطح دریا بالاتر است و بزرگ‌ترین قطر آن ۲ کیلومتر است. فاصله این جزیره تا جزیره نخیلو ۸ کیلومتر و آب و هوای جزیره گرم و مرطوب است.

منبع:برترین ها