طاق گرا یا طاق شیرین یکی آثار باستانی ایران است که به گفتهی باستانشناسان متعلق به دوره ساسانیان میباشد. طاق گرا که به منظور مرزبانی در غرب کشور ساخته شده بود، در واقع به مانند یک ایستگاه مرزی فعالیت داشته است.
به لحاظ معماری، بنای طاق گرا دارای فضای ایوان مانند و مصالح مورد استفادهی آن نیز سنگ بوده است. این بنا مستطیل شکل و به ابعاد 7.70 در 4.86 متر است و ورودی آن به طرف جنوب و مشرف بر جاده سنگفرش باستانی است. در ساخت طاق گرا از بلوکهای سنگی که به صورت مکعب مستطیل تراشیده شده، استفاده شده است. مصالح داخل بنا نیز از لاشهی سنگ و ملاط گچ است. دیوارهای کناری این بنا تا حدودی بلندتر هستند تا بتوانند سقف طاق را کاملا مسطح نمایند. در بالاترین بخش بر روی لبه بام بنا، یک ردیف کنگره به ارتفاع ۹۲ سانتیمتر قرار گرفتهاست. دیوارهای داخلی این بنا به وسیله نقوش هندسی حجاری شدهاست.
در مورد زمان ساخت این بنا اختلاف نظرهایی وجود دارد برخی آن را به دوره اشکانی و برخی دیگر آن را به دوره ساسانی نسبت میدهند. اما آنطور که از مدارک باستانشناسی به دست آمده ظاهراً این بنا در اواخر دورهی ساسانی و احتمالاً زمان حکومت خسرو دوم (۶۲۸–۵۹۰م) ساخته شدهاست. اگرچه تاکنون کارکرد واقعی این بنا مشخص نشده، اما برای آن کارکردهای متفاوتی از جمله «یادگار احداث راه کاروانرو»، «توقف گاه موکب شاهی»، «اریکه سلطنتی»، «پاسگاه مرزی» و «بنای یادبودی از پیروزی» ذکر کردهاند.
این اثر در گردنهی پاتاق بر سر راه کرمانشاه به سرپل ذهاب و در ۱۵ کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در کنار راه باستانی سنگفرشی بنا شده که فلات ایران را به بینالنهرین ارتباط میدادهاست. به علت تغییر مسیر، این راه و بنای طاق گرا اکنون در شیبهای پائین جادهی آسفالته قرار گرفتهاست. برای دیدن این اثر، حدود ۲۰۰ متر بعد از ایست بازرسی پاتاق وارد جادهی فرعی در سمت چپ جاده اصلی شده و پس از طی مسافتی حدود ۵۰۰ متر میتوان به محل مورد نظر رسید.
عکاس: پیمان پاکزاد
منبع: سیری در ایران، ویکی پدیا