دارابگرد یا دارابجرد، شهری باستانی است که در 6 کیلومتری جنوب شهر فعلی داراب، یکی از شهرستان‌های استان فارس و در کنار جاده‌ی جدید داراب به شیراز قرار دارد. این شهر باستانی، باتوجه به ظاهر عجیب و خارق‌العاده‌اش که آن را از سایر شهرهای باستانی جدا می‌کند، بر اساس داستان‌های اساطیری بنا شده است. مورخان بر این عقیده‌اند که این شهر، از آثار آبادانی‌های داریوش کبیر در این منطقه است.
این شهر، از قدیمی‌ترین شهرهای جهان و البته کشور عزیزمان محسوب میشود و اینطور که پیداست، قدمت آن به بیش از 2500 سال می‌رسد. در واقع این شهر، یکی از پنج شهرستان ایالت پارس در ایران قدیم بوده است و اوج شکوفایی و رونق آن در دوران ساسانیان بوده است اما در دوران ایلخانان مغول و تیموریان، مورد حمله قرار گرفته و بخشهای زیادی از آن دچار آسیب شده و ویران میشود.
دور تا دور دارابگرد، دیوار گردی کشیده شده است که ارتفاع آن به بیش از 10 متر می‌رسیده است و هم‌اکنون، پس از فرسایش در طی سالیان سال، ارتفاع آن به 7 متر کاهش یافته است. پشت نواحی بیرونی این دیوار، خندق‌هایی به عمق 10 متر و عرض 50 متر نیز حفر شده بوده تا به وسیله‌ی آن، حفاظت از شهر به بهترین شکل انجام شود. ناگفته نماند که طبعا این خندق‌ها نیز دچار فرسایش شده‌اند. در این خندق‌ها، همیشه آب جریان داشته که این آب، از رودخانه‌های اطراف تامین می‌شده و متجاوزان را در خود گرفتار می‌کرده است.
و اما چرا نام این شهر دارابگرد یا دارابجرد است؟ برخی معتقدند این نام به داراب، پسر اسفندیار برمی‌گردد که از او به عنوان داریوش بزرگ یاد شده است و در خصوص پسوند آن نیز، برخی معتقدند به دلیل شکل ظاهری شهر که دایره‌ای شکل است، چنین پسوندی انتخاب شده و عده‌ی دیگر آن را به معنای (ساخته شده) می‌دانند یعنی: ساخته شده به دست داراب.
در مرکز شهر دارابگرد، کوه نمکی بزرگی قرار دارد که هم به عنوان مرکز شهر شناخته می‌شده و هم قصر حاکم شهر روی آن بنا شده است. جالب اینجاست که گنبدهای نمکی مثل این کوه نمکی عظیم، اغلب باعث می‌شوند که زمین‌های اطراف به شوره‌زار تبدیل شوند، در حالی‌که زمین دارابگرد، پوشیده از مزارع سبز است. برخی می‌گویند یکی از دلایل حفر خندق در اطراف شهر نیز، علاوه بر تامین امنیت شهر، جلوگیری از شور شدن خاک‌های اطراف بوده است.
پاییز، زمان بسیار خوبی برای سفر به استان فارس و شهرستان داراب است. اگر در این زمان به این شهرستان سفر کردید، سری به این شاهکار دوران هخامنشی بزنید.
