یکی از المان های نمادین و در عین حال بدیهی معماری اروپا کلاهک های دودکش هستند که پشت بام خانه ها و ساختمان ها را زینت داده اند. در پاریس به طور خاص، این کلاهک ها در همه جا به وفور دیده می شوند و تقریبا روی بام تمام ساختمان ها به تعداد زیاد و در کنار هم به چشم می خورند. غیرممکن است که شما به پشت بام های شهر پاریس نگاه کنید و با این کلاهک های دودکش متعدد مواجه نشوید.
در اروپا دودکش ها برای اولین بار در قرن سیزدهم ظاهر شدند. قبل از این موضوع، خانه ها با آتشی که روی سطحی سفالی یا آجری در مرکز خانه روشن می شد، گرم می شدند. آتشی که غذا روی آن پخته می شد و افراد برای گرم شدن دور آن جمع می شدند. دود این آتش خانه را پر کرده و تنها راه بیرون رفتن آن از طریق روزنی در دیوار یا سقف بود که به همین منظور تعبیه شده بود. دودکش های اولیه در ملک های اربابی ظاهر شدند و در طول دوران تودورها، استفاده از دودکش های آجری بسیار متداول شد.
توسعه ی دودکش ها باعث نشد که دود به طور کامل از فضای خانه ها حذف شود، چرا که طبیعت گرما به خوبی شناخته نشده بود و به همین دلیل دودکش ها طراحی مناسبی برای کشیدن دود از فضای خانه نداشتند. تا قرن 18 ام، بیشتر دانشمندان بر این باور بودند که دود به همراه گرما جابجا می شود و از آنجا که گرما از مناطق گرم تر به سردتر منتقل می شود، بنابراین پر شدن فضای اتاق با دود اجتناب ناپذیر است. در حقیقت، آنها فکر می کردند که پر شدن اتاق با دود به معنای گرم شدن آن بوده و زمانی که اتاق به اندازه ی کافی گرم شود، دود از دودکش خارج می گردد.
در قرن 18 ام، کمبود منابع چوب باعث شد که مردم از سوختن چوب به زغال سنگ رو بیاورند. هنگامی که دوده ی کثیف زغال تمام خانه ها را پر کرد، همه به دنبال راه حلی برای حذف دود از فضای خانه ها افتادند. این مسئله باعث طراحی دودکش های جدید و اصلاحات مهمی گشت که از مهم ترین پیشگامان آن می توان به بنجامین فرانکلین و کنت رومفورد اشاره نمود.
البته نباید فراموش کرد که زغال سنگ هم گران بود و بنابراین تنها افراد ثروتمند می توانستند از عهده ی داشتن شومینه و دودکش برآیند. دیری نگذشت که تعداد دودکش ها به وسیله ای برای به رخ کشیدن ثروت مردم تبدیل شد و تا آنجا که امکان داشت روی پشت بام منازل خود کلاهک دودکش تعبیه کردند. حتی کسانی که استطاعت خرید زغال سنگ نداشتند روی پشت بام منازل خود کلاهک های دودکش ساختگی قرار دادند تا بدین وسیله ارزش خود را در میان همسایگانشان بالا ببرند.
عصر ویکتوریایی دوران طلایی کلاهک های دودکش بوده است. در این دوران، طرح های پیچیده ی گلی و فلزی بسیار رایج شدند. همچنین کلاهک های دودکش به وسیله ای برای دادن رنگ تعلق به منازل تبدیل شدند چرا که خانه ها به خودی خود همگی شبیه به هم بودند و تنها تفاوت موجود در همین دودکش ها بود.
بیشتر خانه های مدرن امروزی دارای سیستم گرمایش الکتریکی هیتند، اما خط افق پاریس همچنان با این دودکش ها که امروز کاربردی هم ندارند پوشیده شده است.
منبع : amusingplanet
