۶۵۰ هتل آپارتمان، 130هتل چهار و پنج ستاره، 33اقامتگاه بوم‌گردی و بیست هزار خانه مسافر در کشور وجود دارد. اینها آمار رسمی اقامتگاه‌های کشور است که بدون احتساب سایر تاسیساتی که مسافران برای اقامت برمی‌گزینند اعلام شده‌اند. خانه مسافرهایی که به صورت رسمی و تحت نظر سازمان فعالیت نمی‌کنند، مدارس، خانه معلم‌ها و اقامتگاه‌های وابسته به سازمان‌ها و نهادها، اقامتگاه‌های معمول دیگری هستند که مسافران برای اقامت شبانه در مسافرت‌های خود انتخاب می‌کنند. علاوه‌بر همه این اشکال، برپا کردن چادر در پارک‌ها، میدان‌ها و مبادی شهرها از دیگر شیوه‌های اقامتی رایج است که به‌ویژه در این سال‌ها باب شده است.
در واقع، به‌دلیل گسترش عادت سفر در خانواده‌های ایرانی که در چند سال اخیر رشد قابل‌توجهی داشته از یکسو و رکود اقتصادی، عدم توسعه و ساماندهی زیرساختهای اقامتی از سوی دیگر، اقامت در چادرها تبدیل به یکی از عمده‌ترین شیوه‌های سفری شده که تبعات زیادی برای فرهنگ سفر و صنعت گردشگری کشور داشته است. تا آنجا که طبق آمارهای رسمی اعلام شده مربوط به نوروز سالی که در روزهای پایانی آن به سر می‌بریم، از میان آمار اقامت‌کنندگان نوروزی، فقط 8 درصد در هتل‌ها و اقامتگاه و حدود 14 درصد در اماکن تحت نظر دستگاه‌هاى دولتی اقامت داشته‌اند و بقیه نیز در کمپ‌های موقت اقامت کرده بودند. معطوف به همین آمار، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور اعلام کرد: «باید براى سال‌هاى آینده کمپ‌های موقت را توسعه و تجهیز کنیم.»
با این‌همه فقدان امنیت، ایجاد نازیبایی‌های بصری در شهرها، عدم دسترسی به امکانات بهداشتی مناسب و نیز متضرر شدن فعالان صنعت هتلداری کشور از جمله پیامدهای رواج چادر خوابی مسافران در کشور است که شاید در وهله نخست با دایر کردن کمپ‌ها در فصل‌های اوج سفر و در مراحل بعدی، گسترش زیرساختهای اقامتی، آزادسازی نرخ‌گذاری هتل‌ها و همچنین ترویج فرهنگ سفر بتوان با این پدیده مقابله کرد.
هتل 5ستاره یا خانه‌مسافر؛ مساله این است!
در میان همه عواملی که ذکر شد، قطعا قیمت هتل‌ها و اقامتگاه‌های رسمی، یکی از مهم‌ترین دلایل انتخاب چادر برای اقامت شبانه توسط خانواده‌ها در سفر است. به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد»، درحالی‌که بالاترین نرخ هتل‌های پنج ستاره برای یک شب اقامت که البته تعدادشان نیز در کشور محدود است، در تعطیلات سال جدید به رقمی بیش از یک میلیون تومان می‌رسد و هتل‌های کم ستاره‌تر نیز در مقابل وجهی که دریافت می‌کنند خدمات درخور ارائه نداده و کیفیت خدماتشان با استانداردهای جهانی بسیار فاصله دارد، بدیهی است که خانواده‌ها حتی آن عده‌ای که توان پرداخت هزینه اقامت در هتل‌های کم‌ستاره‌تر را نیز دارند، ماندن در چادر را انتخاب می‌کنند؛ در این صورت با کاهش هزینه‌های سفر، امکان سفرهای بیشتر در طول سال و مدت زمان بیشتری ماندن در مقصد را به دست خواهند آورد.
با این‌همه، هتل‌ها در شهرها و استان‌های مختلف بعضا برای گردشگران نوروزی تخفیف‌های مناسبی نیز درنظر گرفته‌اند؛ به گونه‌ای که حتی برخی از این تخفیف‌ها به بیش از 50درصد نیز می‌رسد. با این شرایط، گویا خانه‌مسافرها و اقامتگاه‌های بوم‌گردی، از شانس بیشتری برای مواجه شدن با اقبال عمومی برخوردار هستند. بنابر تعریفی که سازمان میراث فرهنگی ارائه کرده، اقامتگاه‌های بوم‌گردی اقامتگاه‌هایی هستند که در محیط طبیعی و بومی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست محیطی و شکلی سازگار با معماری بومی، بافت تاریخی و سیمای طبیعی منطقه تاسیس شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی و توجه به تنوع اقلیم، زمینه حضور گردشگران را با کیفیتی قابل قبول و تعریف شده، فراهم می‌کنند. این اقامتگاه‌ها نرخشان بین صد تا 150 هزار تومان برای یک شب اقامت متغیر است؛البته باید تاکید کرد که این قیمت برای اقامتگاه‌های بوم‌گردی استاندارد، معتبر است.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، علاوه‌بر اقامتگاه‌های بوم‌گردی، در این سال‌ها خانه‌مسافرها نیز در زمره مراکز اقامتی عامه‌پسند، تحت نظر سازمان درآمده‌اند. در واقع سازمان میراث فرهنگی با طراحی یک سایت برای معرفی و رزرو خانه‌هایی که توسط افراد در شهرهای گردشگر پذیر به صورت استیجاری در اختیار مسافران قرار می‌گرفت، اقدام به نظم‌دهی و استانداردسازی این واحدها کرد تا از تخلفات و مسائلی که در این زمینه وجود داشت، جلوگیری کند. تا پایان شهریور سال جاری که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در 19 استان کشور نسبت به اجرای طرح ساماندهی خانه مسافر اقدام کرده، حدود 20هزار واحد اقامتی شناسایی و بیش از 6هزار واحد اقامتی ساماندهی و برایشان مجوز صادر شده است و مسافران با مراجعه به سایتی که به همین منظور تعبیه شده می‌توانند اقامتگاه مناسب را در مقصد موردنظرشان رزرو کنند.
قیمت این واحدها در شهرهای مختلف از 20هزار تومان برای یک شب تا 200 هزارتومان متغیر است که با توجه به نرخ هتل‌ها و نیز در مقایسه با مخاطرات و دردسرهای اقامت در چادر برای گردشگران داخلی قابل قبول‌تر به نظر می‌رسد. حالا درحالی‌که قیمت به‌عنوان مهم‌ترین مولفه انتخاب اقامتگاه برای مسافران مطرح است، ایجاد تنوع قیمتی برای هتل‌ها، ارتقای کیفیت هتل‌های کم ستاره‌تر و نیز تعریف مکانیزمی اصولی‌تر برای اداره خانه مسافرها، می‌تواند به تصحیح فرهنگ سفر و برچیده شدن چادرهای مسافرتی در سطح شهرها منجر شود و سفر به مقاصد داخلی را به امری همگانی بدل کند.
منبع:دنیای اقتصاد،
