روزی روزگاری دیو وحشتناکی به نام نیان Nian وجود داشت که دهکده ای را به شدت شکنجه داده و بچه ها را در یک حرکت می بلعید. این دیو هر سال در دهکده ظاهر می شد و روستاییان نیز از نظر او پنهان شده و برای ایمنی خود دعا می کردند. رهایی از دست این دیو تنها زمانی ممکن شد که مردمان دهکده متوجه شدند نیان از صداهای بلند و رنگ قرمز می ترسد. برای شکست دادن این دیو، آنها هم برای خود و هم روی درب خانه هایشان از رنگ قرمز استفاده می کردند تا دیو را بترسانند. از آن زمان، این روز به نام Guo Nian نامیده شده است (guo به معنای گذر و nian به معنای سال) به عبارتی «سپری شدن و نابودی یک سال». و اینگونه است که چینی ها از این روز به عنوان روزی فرخنده یاد می کنند چرا که برای آن ها حیاتی دوباره و رستگاری به همراه می آورد.
داستانی که گفته شد یکی از ورژن های تاریخچه ی سال نوی چینی یا همان فستیوال بهاره است که به باور عده ی زیادی وقوع این رویداد با آغاز سلسله ی شانگ (1766-1122 قبل از میلاد) همراه بوده است. برخی نیز بر این باورند که قدمت این مراسم بیش از اینها باشد. به هر صورت از جمله دلایل اصلی برای جشن گرفتن فستیوال بهاره، قدردانی سالی پر تلاش، استراحت کردن و آرامش یافتن در کنار خانواده و آرزوی سالی پربار می باشد. سال نو یکی از طولانی ترین تعطیلات عمومی در چین است که در آن بیشتر افراد به مدت 7 روز پیوسته تعطیل هستند!
بر اساس تقویم قمری، سال نوی چینی معمولا بین 21 ژانویه و 20 فوریه قرار می گیرد و درست مانند سایر جشن های سال نو در تمام دنیا، باور غالب این است: « همانگونه که سال جدید را آغاز کنید، تا پایان نیز روی شما اثر خواهد گذاشت.» البته آنطور که پیداست احترام به سنت های قدیمی آهسته آهسته رو به افول است، این مورد مخصوصا در نسل های جوان تر و در محیط های شهری بیشتر دیده می شود؛ اما هر چه که باشد همچنان فعالیت هایی مختص سال نو در بین چینی ها وجود دارد که در این زمان از انجام دادن آنها لذت می برند.
غذا و نوشیدنی
غذا نقش مهمی در مراسم سال نو چینی بازی می کند و چینی ها تعداد مشخصی غذا را به جهت آوردن انرژی مثبت به زندگیشان در این مراسم مصرف می کنند. شام شب سال نو مهم ترین غذای این جشن است که مشابه آن در کشورهای غربی می توان به ناهار روز کریسمس اشاره نمود، ناهاری که به عنوان عاملی برای دور هم جمع شدن خانواده از نسل های مختلف در نظر گرفته می شود. فستیوال بهاره در چین به دلیل مهاجرت عمده افراد در بین مرزهای چین شناخته می شود چرا که هزاران نفر مسافت های طولانی را می پیمایند تا مطمئن شوند که در این زمان خاص کنار افراد مورد علاقه ی خود هستند ( حتی اگر این موضوع به معنای ایستادن در یک قطار بسیار شلوغ آن هم به مدت زمان 20 ساعت باشد).
هرچند غذاهای سنتی از خانه ای به خانه ی دیگر و استانی به استان دیگر متفاوت هستند اما ایده ی اصلی پشت آنها و آنچه ارائه می دهند یکسان باقی می ماند.
تعدادی از غذاهای این مراسم عبارتند از:
ماهی : ماهی نماد ثروت، سلامت یا بهروزی بیشتر برای سال پیش رو و همچنین سمبل خوش شانسی است. طبق باور عموم ماهی باید به عنوان آخرین غذا مصرف شود و آن هم نه به طور کامل تا ثروت و سلامت مازاد را برای افراد به ارمغان بیاورد.
دامپلینگ : دامپلینگ یکی از غذاهای بسیار سنتی چینی است که البته محبوبیت زیادی در استان های شمالی این کشور دارد. این غذا از قرار دادن قطعات کوچک گوشت به همراه سبزیجات در لایه ی نازک خمیری و به شکل شمش های نقره تهیه می شود که نمادی از پول و ثروت به شمار می رود. باور چینی ها این است که هر چه بیشتر دامپلینگ بخورند، ثروت بیشتری نیز به دست آورند!!
نیانگائو : نیانگائو کیک سال نو سنتی چینی است که از برنج چسبناک، خرما، شکر و برگ درخت سدر آماده می شود و به عنوان نماد بخت و اقبال روافزون در سال پیش رو به کار می رود.
تانگویان : تانگویان توپ های کوچک و شیرین (تقریبا شبیه دامپلینگ) هستند که از آرد برنج چسبناک تهیه شده و پس از پخته شدن به شکل سوپ سرو می شوند. گرد بودن این کره های برنجی نماد اتحاد خانواده و دور هم جمع شدن در این ایام فرخنده است.
دکور و خانه داری
اگر در ایام سال نو گذرتان به چین بیفتند و از خیابان های آن عبور کردید با تعداد زیادی فانوس، دوبیتی های چینی و تزئینات کاغذی مواجه می شوید که روی درب خانه ها نصب شده اند تا نیروهای اهریمنی را دور کرده و بخت و اقبال خوش را برای خانه ها و صاحبانشان به همراه بیاورند، نکته ی جالب تر اینکه تمامی این تزئینات به رنگ قرمز هستند. حتی بانک ها و نهاد های رسمی نیز بخش های بیرونی ساختمان های خود را با رنگ قرمز و طلائی می پوشانند تا از آمدن سالی نویدبخش اطمینان حاصل کنند. بیشتر این اشعار و تزئینات کاغذی دارای کلمه ی چینی fu هستند که به معنای خوش شانسی می باشد.
علاوه بر تزئینات، خانواده های چینی گوشه گوشه ی خانه را تمیز می کنند تا گرد و غبار و بخت بد سال گذشته به طور کامل پاک شود.
فعالیت های فرهنگی و سنت ها
شو سوئی
درست مانند افرادی که سال نو را طبق تقویم میلادی جشن می گیرند، بعد از شام دورهمی، خانواده ها تا نیمه شب بیدار می مانند تا مراسم آتش بازی را تماشا کرده یا خودشان آتش بازی کنند. این فشفشه ها به یاد دیو افسانه ای نیان که در داستان های باستانی شکست داده شد روشن می شوند تا نیروهای اهریمنی را دور کرده و آغاز سال نو را جشن بگیرند.
پاکت های قرمز
داخل این پاکت های قرمز پول قرار داده و آنها را به عنوان نماد شانس و محافظت در برابر دیو افسانه ای به نام سوئی به کودکان می دهند، داستان ها اینگونه روایت می کنند که این دیو در جشن سال نو ظاهر شده و با تماس سر کودکان آنها را نفرین می کرده است. در گذشته، والدین سکه ها را با نوارهای قرمز رنگ بسته و آنها را زیر بالش کودکان به عنوان طلسم محافظ قرار می دادند. در حال حاضر، تقدیم پاکت های قرمز رنگ به خودی خود کافی است.
لباس جدید
چینی ها باور دارند که در سال جدید همه چیز باید نو باشد تا یک آغاز دوباره را تداعی کند و به همین دلیل است که افراد در اولین روز سال جدید لباس های نو می پوشند. در فستیوال ها و رویدادهای مهم رنگ قرمز بهترین انتخاب است چرا که نمایانگر سلامتی، ثروت و خوشحالی می باشد.
ملاقات با دوستان و خانواده
به عنوان یکی از فعالیت های اجتماعی در روز اول سال جدید، مردم لباس های نو خود را به تن کرده و به دید و بازدید از فامیل می پردازند.
اژدها و رقص شیر
اژدها و شیر به عنوان نمادهای خوش شانسی، سمبل های فرهنگ چینی هسستند. نمایش اژدها و شیر با صدای طبل و سنچ همراه شده و یکی از هنرهای محبوب بین چینی ها به شمار می رود. البته در نظر داشته باشید که چنین نمایش هایی بیشتر در شهرهای بزرگ مانند شانگهایی، پکن و هنگ کنگ برگزار می شوند.
سنت های عصر دیجیتال
مسلم است که جامعه ی امروز، یک نهاد تکنولوژی محور است، به همین دلیل در سال های اخیر برخی سنت های جدید مخصوصا بین نسل های جوان تر باب شده اند که از آن جمله می توان به هدیه های نقدی مجازی اشاره کرد. این هدیه ها پاکت های قرمز دیجیتالی هستند که شما می توانید از طریق سرویس های پیام رسان مانند وی چت آن را به دست عزیزان خود برسانید. این پاکت ها می توانند حاوی وجه نقد و آرزوی خوب شما باشند!
یکی دیگر از سنت های مدرن، جشن تلویزیون چین CCTV (China Central Television) است، رویدادی هنر و نمایشی که از مهمانان آن هنرمندان مشهور هستند. افراد زیادی شب سال نو بیدار مانده و این مراسم را همزمان با شمارش معکوس شروع سال نو تماشا می کنند.
ایده ی کلی درباره ی فستیوال بهاره
برای بعضی ها پیوند خانوادگی یکی از مهم ترین جنبه های فستیوال بهاره است به خصوص آن دسته از افرادی که بستگانشان در استان های مختلفی زندگی می کنند و از آنجا که چین کشور بسیار وسیعی است قدر زمان با خانواده به خوبی دانسته می شود. با توجه به اینکه تعطیلات سال نو هیچ کس مدرسه و کار ندارد، بهانه ای پذیرفته نیست و همین موضوع به افراد اجازه می دهد که دور هم جمع شوند. این زمان، موقعی است که بیشترین تعداد افراد در فرودگاه ها، ترمینال های اتوبوس و قطار قابل رویت هستند.
برای دیگران به خصوص نسل های جوان تر، سال نو علاوه بر فراغت از مدرسه و دریافت پاکت های قرمز خوش شانسی می تواند به معنای بازدید با بستگان و دوستان و بازی کردن با آنها باشد.
منبع: theculturetrip
