ژاپن از دیرباز به دلیل صنعت مد، با داشتن تعدادی از گرایش‌ها و خرده‌فرهنگ‌ها اعم از پانک گرانج ساده، لباس‌های سایزبزرگ و سبک‌های لولیتا معروف بوده است. کیمونو علیرغم سایر پوشاک و اکسسوری‌ها (لوازم جانبی) که همیشه در حال تحول می‌باشند، در طول زمان در این کشور تغییری نکرده و همچنان پابرجاست. از روزهای اولیه دوره هِی‌آن (Heian) تا به امروز، تأثیر کیمونو هنوز هم قابل‌مشاهده است.
تحولی در طول زمان
کیمونو همان‌طور که در حال حاضر می‌شناسیم یک لباس سنتی و به شکل تی (T) است که در انواع رنگ‌ها و طرح‌ها ارائه میشود و دارای یک اوبی (کمربند پارچه‌ای لباس‌های محلی ژاپنی) میباشد که به دور کمر لباس بسته میشود. کلمه کیمونو می‌تواند به چند روش مختلف ترجمه شود، اما به‌طورکلی همه آن‌ها به معنای "چیز پوشیدنی" یا "پوشیدن چیزی" هستند، کی به معنی "پوشیدن" و مونو به معنای "چیز" است.
کیمونو همیشه با این نام شناخته نمی‌شد. در دوره هیان (794 تا 1185 میلادی)، آن را رداء (لباس بلند و گشاد) می‌نامیدند، که توسط مردم عادی به‌عنوان یک لباس معمول پوشیده می‌شد و توسط اشراف به‌عنوان لباس‌زیر پوشیده می‌شد. با فرارسیدن دوره ادو (Edo : 1603 تا 1867)، کیمونوها با حلقه‌آستین کوچک kosode و کیمونوها با حلقه‌آستین بزرگ osode نامیده می‌شدند. درحالی‌که هر دو رایج بودند، سرانجام kosode به مدل محبوب‌تری تبدیل شد که توسط افراد مختلفی از هر سن، جنسیت و طبقه اقتصادی - اجتماعی استفاده می‌شد.
تغییر نام به کیمونو در دوره میجی (Meiji : 1868 تا 1912) زمانی رخ داد که ژاپن بیشتر به تجارت غربی روی آورد و این امر بر تمام بخشهای فرهنگ ژاپن، از هنر گرفته تا غذا و لباس تأثیر گذاشت. هرچه افراد بیشتری لباس مدرن را انتخاب می‌کردند، کیمونو به‌تدریج از استفاده روزمره محو می‌شد. کیمونو اگرچه به‌اندازه گذشته پوشیده نمی‌شود، اما امروزه نیز به شکل اصلی خود دیده میشود، که عمدتاً برای موارد خاص اختصاص دارد.
نمایش پیشینه شخصی و نمادگرایی
کیمونو همیشه متناسب با تمام اشکال و اندازه‌های بدن طراحی شده است. این لباس شامل برش‌های مستقیم پارچه است که به هم دوخته می‌شوند. هر پارچه اضافی را می‌توان به‌عنوان اوبی استفاده کرد که به فرد اجازه می‌دهد کیمونو را متناسب با سلیقه خود تنظیم کند. علیرغم اینکه سایز از اهمیت کمی برخوردار است، اما هر قسمت دیگر از کیمونو - طراحی، رنگ، مواد و سایر اکسسوری مرتبط با آن - شخصیت، پیشینه و اولویت‌های شخصی فرد را بازگو می‌کند. انتخاب‌های سبک می‌تواند به‌راحتی وضعیت اجتماعی فرد را نشان دهد. برای مثال، تنها یک فرد ثروتمند در آن زمان می‌توانست از یک کیمونو ساخته‌شده از ابریشم به‌عنوان یک کالای روزانه استفاده کند تا آن را برای رویدادهای مهم حفظ کند.
مدل کیمونو بسیار مهم‌تر از انتخاب‌های فردی است. تعداد طرح‌ها و مدل‌های به‌ظاهر بی‌پایانی وجود دارد که می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد - از چیزهای ساده مانند گل گرفته تا کل مناظر - اما هرکدام معنای خاص خود را دارند. یکی از موتیف های رایج آن مرغ ماهی‌خوار، حیوان مورد احترام در ژاپن است که در افسانه‌ها آمده طول عمری هزاران ساله دارد و نماد طول عمر و بخت و اقبال خوب است. دیگری غاز اهلی است که یک انتخاب محبوب برای کیمونوهایی است که در عروسی استفاده می‌شوند، زیرا این حیوان نشانه عشق، وفاداری و خوشبختی در ازدواج است. الگوهایی مانند نوک موج نمادی از آرامش و تمایل به زندگی مسالمت‌آمیز هستند، درحالی‌که الگوی برگ شاهدانه روی کیمونو که اغلب در افراد جوان دیده میشود، به معنای رشد و سلامتی در دوران بلوغ است، زیرا خود شاهدانه قوی است و به سرعت رشد می‌کند.
طبق تحقیقاتی که موزه ویکتوریا و آلبرت برای نمایشگاه "کیمونو: از کیوتو تا سکوی مد" انجام داده‌اند، رنگ‌هایی که برای ساخت کیمونو انتخاب شده ارتباط عمیقی با طبیعت دارند. تصور میشود که رنگ‌های مورد استفاده به روحیات گیاهانی که از آنجا می‌آیند مربوط هستند و هر چیزی که گیاه برای آن استفاده می‌شده به‌نوعی به پارچه ترجمه میشود. رنگ آبی به طور معمول از گیاه نیل حاصل میشود، ریشه آن برای درمان بیماری آنفولانزا، عفونت، سرماخوردگی، گزش و مانند آن استفاده میشود، بنابراین پارچه کیمونوی آبی به‌عنوان نوعی دفع‌کننده در نظر گرفته میشود.
لباس عروس
کیمونوی امروز
اگرچه مدهای ژاپن تحت تأثیر بقیه جهان است، اما کیمونو نیز در عوض تأثیرگذار است. طراحان مشهوری مانند ایو سن لوران، کریستوبال بالنسیاگا و الکساندر مک کوئین همگی از آن الهام گرفته‌اند و شواهد آن را می‌توان در تعدادی از طرح‌های آن‌ها مشاهده کرد. طراحان جدیدتر، چه از ژاپن و چه از سایر نقاط جهان، بخش‌هایی از کیمونو - مانند سایز و اندازه آستین - را در نظر گرفته و آن را در مفاهیم خاص خود استفاده می‌کنند.
تأثیر این لباس فقط به طراحان مد محدود نمی‌شود. هنرمندان فرانسوی مانند دگا و مانه زنان جامعه را با کیمونو نقاشی می‌کنند. هنرمندان اریک مارکوو و تام نوریس در سال 2013 نمایشگاه شیشه بافته شده را برپا کردند و چندین مجسمه از کیمونوی ساخته‌شده از شیشه‌های رنگارنگ را در آنجا به نمایش گذاردند. هنرمند برجسته جین موریس و نویسنده ویرجینیا وولف برای مقابله با لباس تنگ و خفقان‌آور که در آن زمان محبوب بود، کیمونو می‌پوشیدند.
در همین راستا، از پوشیدنی همه‌کاره کیمونو به‌ویژه در زمانی که هنجارهای جنسیتی جامعه به چالش کشیده می‌شدند و برای بهتر شدن تغییر می‌کردند، استقبال شد. مدت‌هاست که غرب از نظر جریان جنسیتی از آسیا عقب است، جایی که در برخی فرهنگ‌ها هویت فراتر از مفهوم هنجار شده زن و مرد است.
مجسمه شیشه دست‌باف مارکوو و نوریس
کاربرد کیمونو مختص دنیای غرب نیست. در چند سال گذشته در ژاپن روشی پدیدار شده است که عروس‌ها کیمونوی آستین‌بلند و قدیمی خود را تغییر می‌دهند و آن‌ها را به لباس عروس تبدیل می‌کنند و نتایج آن حیرت‌انگیز است. این را می‌توان به عوامل مختلفی نسبت داد، که کمترین آن‌ها مدرن شدن زمان است، اما مردم به‌جای رها کردن زندگی سنتی، این امر را با جنبه‌های امروزی عروسی خود ترکیب می‌کنند و عناصر هر دو را برای اتحاد منحصربه‌فرد دو مفهوم در نظر می‌گیرند.
باورنکردنی‌ترین واقعیت این است که این تغییر دائمی نیست. عروس‌ها می‌توانند در عرض چند دقیقه لباس خود را به لباس کیمونو کامل برگردانند. تمام‌کارهایی که برای تغییر کیمونو به لباس عروس باید انجام شود جمع‌کردن آستین‌ها و بستن آن‌ها به شکل پاپیون در پشت است. شرکت‌هایی مانند Watabe Wedding، یک شرکت برنامه‌ریزی عروسی مستقر در کیوتو با مجموعه‌ای از لباس‌های عروسی که از کیمونوهای واقعی موجود برای اجاره ساخته‌شده‌اند، وارد عمل شده است.
منبع: matadornetwork.com
